194 Türkiye’de Yoksulluk Nafakasına İlişkin Güncel Gelişmeler ve Nafakanın Süreye Bağlanması ... tiği kazanca ve malvarlığından elde ettiği gelire bakılmalıdır.27 Diğer taraftan boşanan eşin makul çaba göstererek elde edebileceği varsayımsal kazançların da dikkate alınması gerektiği Federal Mahkeme tarafından kabul edilmektedir.28 Burada eşin, evliliğin yarattığı olumsuz etkileri evlilik sonrası azaltmasına yönelik bir beklenti söz konusudur.29 Her ne kadar bu beklenti alacaklının zararı azaltma külfetinin görünümlerinden biri olarak değerlendirilebilse de, hâkimin somut olay bazında çok dikkatli değerlendirme yapması gerekir.30 Bunun için boşanan eşin yaşı, bakmakla yükümlü olduğu çocuklar ve onların yaşları, evlilik sırasında eşler arasındaki görev dağılımı gibi hususlar, somut olayın tüm özellikleri çerçevesinde değerlendirilmelidir. Federal Mahkeme, örneğin, boşanma sırasında 51 yaşında olan, 34 yıl evli kalan, mesleki eğitimi olmayan ve son 20 yıldır hiçbir kazanç getiren işte çalışmayan bir kadının, boşandıktan sonra iş hayatına atılmasının beklenemeyeceğine hükmetmiştir.31 Bununla birlikte Federal Mahkeme, boşanan eşin 45 yaşından sonra yeniden çalışma hayatına katılmasının beklenemeyeceği yönündeki eski içtihadını da değiştirmiştir. Federal Mahkeme’nin 2.2.2021 tarihli yeni kararındaki içtihat değişikliği, toplumsal gelişmelere dayanmaktadır. Federal Mahkeme’ye göre çalışma hayatına dönme açısından yaş, bir karine oluşturacak şekilde soyut bir kriter olarak ele alınmamalı ancak kişinin iş hayatına yeniden entegre olması bakımından somut olayın diğer tüm koşullarıyla (sağlık durumu, aldığı veya almak istediği eğitim, bildiği diller, mesleki tecrübesi, piyasanın koşulları) birlikte değerlendirilmelidir.32 Diğer taraftan yine Federal Mahkeme’ye göre boşanan eşin iş hayatına yeniden entegre olması için kimi zaman oldukça uzun bir geçiş süreci gerekebilir. Bu süreçte, diğer eşin, evlilik sonrası dayanışma yükümlülüğü çerçevesinde nafaka ödeme borcu devam eder. 27 Pichonnaz, CR CC I, Art. 125, n. 31. Bu çerçevede eşin kazanç getiren faaliyetinden elde ettiği net kazanca bakılır; varsa ek gelirleri de dikkate alınır. Bağımsız çalışan bir kişi söz konusuysa onun muhasebe kayıtları dikkate alınmalı; bunun olmadığı hallerde vergi beyanlarına bakılmalıdır. Bkz. Pichonnaz, CR CC I, Art. 125, n.3235. 28 ATF 128 III 4, c.4a; ATF 135 III 153, c.7.1; ATF 117 II 16, JdT 1994 I 76. 29 Pichonnaz, CR CC I, Art. 125, n. 42. 30 Pichonnaz, CR CC I, Art. 125, n. 42-43. 31 İsviçre Federal Mahkemesi’nin 18.03.2008 tarihli, 5A_11/2008 kararı. 32 İsviçre Federal Mahkemesi’nin 2.2.2021 tarihli 5A_104/2018 kararı, SJ 2021 I 328, s. 333-334.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1