197 TBB Dergisi 2022 (162) Pınar ALTINOK ORMANCI iki katı ise, prim ödemekten muaftırlar (LAVS md. 3/III-a). Prim ödeme borcu, kişinin emeklilik yaşına ulaşması (erkeklerde 65, kadınlarda 64) ve kazanç getiren faaliyetini bırakması halinde sona erer (LAVS md. 3/I). Yaşlılık sigortası ödemeleri, kadınlarda 64 yaşın, erkeklerde 65 yaşın tamamlanması ile başlar ve kişinin ölümüne kadar ödemeler devam eder (LAVS md. 21/I). Bu ödemeler, aylık minimum 1185 CHF, maksimum 2370 CHF arasındadır.41 İsviçre’de ikamet eden veya İsviçre’de kazanç getiren bir faaliyette bulunan kişiler ya da yurt dışında kazanç getiren bir işte çalışan İsviçre vatandaşları, en az 1 yıl süreyle primlerini ödedikleri takdirde, yaşlılık ve geride kalanlar sigortası sistemine girer ve sigortalı olur (LAVS md. 1a). Kanunun belirlediği yaş koşulu sağlandığında, bu kişiler yaşlılık ödeneğine hak kazanmaktadır. Dolayısıyla evlendiği için çalışma hayatına hiç girmemiş olan bir kişi dahi, bu zorunlu sigorta sistemine kayıtlı olmakta ve zamanı gelince yaşlılık ödeneğinden yararlanabilmektedir. Geride kalanlar sigortası kapsamında, boşanmış bir kişi, eğer bir veya daha fazla çocuğu varsa ve evliliği en az on yıl sürdüyse; ya da 45 yaşını doldurduktan sonra boşandıysa ve evlilik en az on yıl sürdüyse; ya da 45 yaşını doldurduktan sonra en küçük çocuğu 18 yaşına geldiyse bir dul gibi kabul edilerek geride kalanlar sigortasından yararlanmaya hak kazanır (Loi fédérale sur l’assurance-vieillesse et survivants - LAVS md. 24a). Bu şartlardan birini taşıyan boşanan kadın, yeniden evleninceye veya ölünceye kadar geride kalanlar sigortasından yararlanabilecektir (LAVS md. 23).42 Bu bilgiler ışığında, İsviçre hukuku çerçevesinde, evlendiği için herhangi bir işte çalışmayan ve bu nedenle kazancı olmayan bir kişinin, boşandıktan sonra yararlanabileceği sosyal sigorta ödemeleri mevcuttur (LAVS md. 23, md. 24a) ve yoksulluk nafakasının –kural olarak- belirli bir süreyle sınırlı tutulması, boşanan eşin geçimini sağlayabileceği başka kaynaklara sahip olması nedeniyle makul ve anlamlıdır. Kaldı ki, herhangi bir nedenle zorunlu sigorta sistemine 41 file:///E:/Belgelerim/Downloads/Rente%20minimale,%20rente%20maximale%20et%20rentes%20plafonn%C3%A9es%20dans%20l%E2%80%99AVS%20(1). pdf 42 Aynı yönde bkz. Guillod/Burgat, n. 674.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1