14 Güçlü Yürütme Organının Egemen Olduğu Afrika Başkanlık Sistemleri ve Nijerya Örneği farklı olarak, bağımsızlığını kazanan Afrika devletlerinin çoğunda, tıpkı komünist rejimlerde olduğu gibi tek parti sistemi varlık kazanmıştır. Günümüzde hemen hemen tüm Afrika ülkelerinde terk edilmiş olsa da tek parti sistemi, “seçim” ile “siyasi parti” gibi görünürde var olan demokratik unsurlarla otoriter yönetim yapısını oldukça iyi bir biçimde harmanladığından, kuruluş dönemindeki çoğu Afrika ülkesinde benimsenmiştir.26 1990’lı yıllarda Kıta genelinde yayılan demokratikleşme dalgasının ve antidemokratikliği yönünde sisteme getirilen ağır eleştirilerin etkisiyle birçok devlette tek parti sistemi terk edilmeye başlanmıştır. Bununla beraber bu durum, Afrika devleti anayasalarında ve kanuni düzenlemelerinde seçme ve seçilme hakkının gereği gibi tanındığı; uygulamada ise çoğulcu demokrasi anlayışının egemen olduğu şeklinde yorumlanmamalıdır. Her ne kadar Afrika’da tek parti sisteminden vazgeçilmişse de katılımcı bir demokrasiye geçilememiş, birçok ülkede ya baskın (hâkim) parti ya da iki parti uygulamalarıyla karşılaşılmıştır.27 Örneğin, uzun yıllar yalnızca iç savaştan galip çıkan siyasi partinin mevcut bulunduğu, eski bir Portekiz sömürgesi olan Angola’da, bir süre sonra başka siyasi partilerin kurulup seçimlere girebilmesine imkân tanınması, iktidar partisi aleyhine pratikte pek de menfi neticeler doğurmamıştır. Tek parti sisteminin, baskın parti sistemine evrildiği ülkede, 1979’dan beri devleti yöneten Başkan José Eduardo dos Santos 2017 yılına kadar, tam otuz sekiz sene iktidarda kalmış ve devlet başkanlığı görevini yine partisinden başka bir isme devretmiştir.28 c. Devlet Organları Arasındaki İlişkiler Afrika kıtasındaki birçok başkanlık sistemi, yasama organının etkisiz kılındığı anayasal kuralların varlığı sayesinde parlamentonun izni ya da onayı olmaksızın başkanın kritik kararlar almasına imkân 26 Blondel, Presidential Republic, s. 204-205, M. A. Mohammed Salih, “The Changing Governance Role of African Parliaments”, içinde African Parliaments Between Governance and Government (Ed. M. A. Mohammed Salih), Palgrave Macmillan, 2005, s. 10. 27 Blondel, Presidential Republic, s. 208; Salih, s. 12-13. 28 Syring, s. 319.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1