252 Uluslararası Özel Hukuk Perspektifinden Akıllı Sözleşmeler Giriş Kripto paraların en bilineni olan Bitcoin sayesinde dikkatleri üzerine çeken blokzincir teknolojisi, bazı bilim insanları tarafından internetten sonraki en büyük yenilik olarak kabul edilmektedir.1 Aslında 1991 yılında icat edilen bu teknoloji, hemen her alanda yaşanmakta olan dijital dönüşüm dalgası ile birlikte daha da ön plana çıkmıştır. Zira blokzincir, kullanıcılarına, dijital ortamda veri güvenliğini temin eden bir altyapı sunmaktadır. Dolayısıyla, kimlik ve varlık yönetimi, yönetişim, lojistik, tedarik zinciri, finansman, bankacılık işlemleri yanında sağlık, vergi, gümrük ve toplu taşıma gibi alanlarda da kullanımı gittikçe yaygınlaşmaktadır. Bunlara ilave olarak, 2013 yılında Ethereum isimli blokzincir yazılımının kripto para alım-satımı dışında başka malvarlığı değerlerinin transferi için de kullanılmaya başlanması, ilk defa 1994 yılında telaffuz edilen akıllı sözleşme kavramını yeniden gündeme getirmiştir. Teknoloji ile hukukun kesiştiği ya da daha gerçekçi bir ifadeyle, teknolojiye hukukun uyum sağlamaya çalıştığı bir alan olan akıllı sözleşmeler ile bu sözleşmelerin üzerine kodlandığı blokzincirler hakkında yapılan akademik araştırmalar gün geçtikçe artmaktadır. Bununla birlikte, söz konusu araştırmalar, genellikle akıllı sözleşmelerin sözleşmeler hukuku alanına ait maddi hukuk kuralları çerçevesinde değerlendirilmesine yoğunlaşmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmada, konunun uluslararası özel hukuk perspektifinden incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç kapsamında yapılacak hukuki değerlendirmelere bir altyapı oluşturabilmek için öncelikle blokzincir teknolojisi ile akıllı sözleşme kavramları ele alınmış, daha sonra yabancılık unsurunun tespiti, uygulanacak hukuk ve uyuşmazlık çözümü meseleleri incelenmiştir. I. Blokzincir Teknolojisi ve Akıllı Sözleşmeler A. Genel Hatlarıyla Blokzincir Teknolojisi Akıllı sözleşmelerin altyapısını oluşturan blokzincir teknolojisi, web üzerinde özel olarak birbirine bağlanan her makinenin diğerleri 1 Suna Özyüksel/Mustafa Ekinci, “Blok Zinciri Teknolojisinin Dış Ticaretteki Etkisinin Örnek Projeler Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, İşletme, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2020, S. 1, s. 83.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1