258 Uluslararası Özel Hukuk Perspektifinden Akıllı Sözleşmeler şartlarının ve tarafların yükümlülüklerinin kod olarak blokzincir veri tabanına kaydedildiği andan itibaren hiçbir kişi ya da kurumun müdahalesi gerekmeksizin kodların barındırdığı şartların gerçekleşmesi halinde edimlerin kendiliğinden ifa edilmesini sağlayan programlar olarak tanımlanmakta35 ve akıllı sözleşmelerin iki türlü üretilebilmesinin mümkün olduğu belirtilmektedir.36 İlk tür akıllı sözleşmeler, blokzincir dışında yapılan bir sözleşmedeki edimlerin kısmen veya tamamen blokzincir vasıtasıyla otomatik olarak icra edilmesini sağlamaktadır. Dolayısıyla bu durumda, blokzincir dışında geleneksel yollarla kurulmuş asıl sözleşme ile bu sözleşmenin ifası için blokzincirde kurulmuş akıllı sözleşme olmak üzere iki farklı sözleşme gündeme gelmekte ve bu amaçla üretilen akıllı sözleşmeler off-chain akıllı sözleşmeler olarak adlandırılmaktadır.37 Her ne kadar akıllı sözleşmede yer alan kodlar, asıl sözleşmedeki şartların izdüşümü olarak tasarlansa da çeşitli sebeplerle bunların doğurdukları sonuçlar arasında farklılıklar söz konusu olduğunda asıl sözleşmenin esas alınması gerektiği doktrinde kabul edilmektedir.38 Akıllı sözleşmelerin ikinci türü ise on-chain akıllı sözleşme olarak ifade edilmektedir. Bu tür akıllı sözleşmeler, önceden bir asıl sözleşme yapılmadan, hatta tarafların birbirini tanıması bile gerekmeden blokzincir üzerinde ve tamamen programlama dili kullanılarak kurulan sözleşmelerdir.39 Bu tür akıllı sözleşmelerde öneri ve kabul blokzincir üzerinde gerçekleştiğinden ve geleneksel usulde yapılmış bir asıl sözleşme bulunmadığından akıllı sözleşme artık asıl sözleşmenin ifa aracı değil, kendisidir.40 Dolayısıyla, akıllı sözleşme kodunun hem hukuk hem de yazılım bilgisine sahip kişi ya da kişiler tarafından doğru bir şekilde yazılması büyük önem arz etmektedir.41 35 Üstün, s. 49; Kel, s. 659; Cuccuru, s. 185; Çağlayan Aksoy, s. 13. 36 Akıllı Sözleşme Raporu, s. 14. 37 ibid; Çağlayan Aksoy, s. 90; Mateja Durovic/André Janssen, “The Formation of Blokchain-based Smart Contracts in the Light of Contract Law?”, European Review of Private Law, 2018, Vol. 26, Issue 6, s. 760. 38 Çağlayan Aksoy, s. 91; Chamber of Digital Commerce, Smart Contracts: Is the Law Ready? 2018, s. 26, https://digitalchamber.s3.amazonaws.com/Smart-ContractsWhitepaper-WEB.pdf (04.02.2022), (CDC Whitepaper). 39 Akıllı Sözleşme Raporu, s. 14; Durovic/Janssen, s. 760. 40 Çağlayan Aksoy, s. 93. 41 Akıllı Sözleşme Raporu, s. 14.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1