16 Güçlü Yürütme Organının Egemen Olduğu Afrika Başkanlık Sistemleri ve Nijerya Örneği yanı sıra Batılı devletlere karşı, ülkede çok partililiğin esas olduğu ve çoğulcu demokrasi anlayışına uygun seçimlerin yapıldığı izlenimini vermek de parlamento seçimlerinin en azından görünürde gerçekleştirilmesinin bir diğer sebebidir.33 Başkanlık sisteminin tercih edildiği birçok ülkede, devlet başkanına kimi yargısal atama yetkileri tanındığı gözlemlense de yargı bağımsızlığının temini yönündeki yoğun endişeler, pratikte bu yetkinin daha kısıtlı alanlarda ve diğer organların katılımıyla kullanılması sonucunu doğurmaktadır. Buna karşın, özellikle anayasacılık fikrinin yayılmaya başlandığı doksanlı yılların öncesinde Afrika kıtasında, yargı bağımsızlığı açısından oldukça menfi neticeler doğuran olaylarla karşılaşılmaktaydı. Öyle ki kolonici devletlere karşı kazanılan bağımsızlık sonrası birçok başkan, siyasi otoritesinin önündeki en büyük engellerden gördüğü yargı organının gücüne son vermek istemiştir. Kıta genelinde, hukuksal ya da hukuk dışı yöntemler vasıtasıyla mahkemelerin bağımsızlığına engel olunmuş, dikta rejimine boyun eğmeyen sayısız yargıç meslekten atılmış ve hatta kimi ülkelerde acı şekilde öldürülmüştür.34 Doksanlı yıllar sonrasında kıta genelinde yayılan demokratikleşme dalgasıyla birlikte yargı bağımsızlığını sağlamak maksadıyla çeşitli hukuki mekanizmalar kurulmaya başlansa da bu çabalar, yargı organını yürütmeden bütünüyle bağımsız bir konuma yerleştirmede tam anlamıyla yeterli olamamıştır. Batılı devletlerde yargı bağımsızlığının elde edilme sürecinde halkın da yoğun katılımıyla yaşanan çatışma ve gelişmelerin aksine; Afrika’da yargı bağımsızlığı, dış devletlerden gelen reform baskısı sonucunda anayasal değer kazanmaya başlamıştır. Ekonomik yardım ve dış yatırım alabilmek amacıyla, yargı bağımsızlığını mahkemelere bir lütufmuş gibi sunan Afrika başkanlarının bu tavrı, yargı bağımsızlığı ilkesinin ekseriyetle kâğıt üzerinde kalması neticesini doğurmuştur.35 Yukarıda söylenenlere ilaveten, Afrika toplumlarının sosyolojik yapısının, ekonomik refah seviyesinin ve diğer kimi kültürel etmen33 van de Walle, s. 311. 34 H. Kwasi Prempeh, “African judges, in their own cause: Reconstituting independent courts in contemporary Africa”, International Journal of Constitutional Law, C. 4, S. 3, 2006, s. 594; Özsoy Boyunsuz, s. 158. 35 Prempeh, s. 595; Özsoy Boyunsuz, s. 158.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1