260 Uluslararası Özel Hukuk Perspektifinden Akıllı Sözleşmeler mamen bir akıllı sözleşme vasıtasıyla yerine getirmeyi kabul etmektedir. Bunun için, elbette, akıllı sözleşmeye aktarılacak yükümlülüklerin bilgisayar kodu şeklinde formüle edilebilmesi mümkün olmalıdır.48 Günümüzde akıllı sözleşmelerin yaygın kullanım biçimi olarak karşımıza çıkan bu türdeki akıllı sözleşmeler, blokzincir dışında bir sözleşme kurulduktan sonra devreye girmekte ve dolayısıyla sadece mevcut bir sözleşmenin ifasının gerçekleştirilmesine hizmet etmektedir.49 Hem teknoloji hem de hukuk alanında ilgiyi üzerine çeken onchain akıllı sözleşmeler ise bütünüyle blokzincir üzerinde ve bilgisayar kodu kullanılarak oluşturulmaktadır. Böyle bir sözleşme kurgulamak isteyen bir gerçek veya tüzel kişinin, Etherum yazılımını indirip ağa dâhil olduktan sonra kodlama dilinde sözleşmeyi yazarak Ethereum üzerinde tüm kullanıcılar için erişilebilir hale getirmesi ya da sözleşme şartlarını sadece belli bir kullanıcıya göndermesi mümkündür.50 Sistemdeki herhangi bir kullanıcı ya da şartların doğrudan gönderildiği kullanıcı da sözleşme şartlarını kabul ettiğini gösteren bir işlem yaparak, örneğin malın bedelini ödeyerek ya da özel anahtarı ile sözleşmeyi imzalayarak sözleşme ile bağlı hale gelmektedir.51 Ancak elbette, kullanıcılar tarafından gerçekleştirilen bu işlemlerin borçlar hukuku anlamında bir öneri ve kabule karşılık gelip gelmediği uygulanacak hukuka göre belirlenecektir. Bu tür sözleşmelerin kullanımının, dijital dönüşümde yaşanan gelişmeler neticesinde yakın gelecekte yaygınlaşmasının beklendiği52 ve taraflar arasındaki sözleşme ilk defa ve sadece blokzincir üzerinde kurulduğu için on-chain akıllı sözleşmelerin hukuki statülerinin tespit edilmesi ve bu noktadan hareketle çıkabilecek sorunlara yönelik çözüm süreçlerinin belirlenmesi büyük önem arz etmektedir. On-chain akıllı sözleşmelere ilişkin örneklere geçmeden önce her iki akıllı sözleşme türünün işleyişinde gündeme gelebilecek ve kısaca harici veri sağlayıcı olarak tanımlanan53 oracle kavramından bahset48 Akıllı Sözleşme Raporu, s. 14. 49 Çağlayan Aksoy, s. 90-91. 50 CDC Whitepaper, s. 15. 51 ibid, s. 16; Durovic/Janssen, s. 760. 52 Durovic/Janssen, s. 760; Çağlayan Aksoy, s. 94; Üstün, s. 57. 53 Argun Karamanlıoğlu, “Concept of Smart Contracts – A Legal Perspective”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2018: 35, s. 37.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1