262 Uluslararası Özel Hukuk Perspektifinden Akıllı Sözleşmeler Benzer şekilde, bir malın alım satımı konusunda da akıllı sözleşmelerden yararlanmak mümkündür. Dağıtıcı ile satıcı, dağıtıcının belli bir miktardaki ürünü 12 ay boyunca her ay gemiyle satıcıya göndereceği, satıcının aylık ödemelerin %50’sini mallar gönderildiğinde, %50’sini de mallar teslim alındığında yapacağı doğrultusunda bir onchain akıllı sözleşme kodlayabilirler. Sözleşmede belirtilen miktar ve nitelikteki malın gemiye yüklendiği hem güvenilir bir üçüncü kişi hem de nakliye şirketi tarafından teyit edilip akıllı sözleşmeye bildirildiğinde ödemenin ilk yarısı otomatik olarak dağıtıcıya gönderilir. Gemi varış limanına ulaşıp mallar satıcıya teslim edildiğinde ve nakliye şirketi tarafından bu bilgi teyit edildiğinde ödemenin ikinci yarısı da yine otomatik olarak gönderilir. Akıllı sözleşme bu süreci 12 ay boyunca sözleşmenin bitimine kadar tekrarlar.58 Alım-satımı yapılan malın bir tarım ürünü olması durumunda, taşımanın yapıldığı konteynerlere yerleştirilecek ısı, nem ve bakteriyel koşulları ölçen sensörlerin yine oracle olarak kullanılması ve gelen veriler çerçevesinde ürünün kalitesinde bozulma tespit edilirse akıllı sözleşmedeki şartlar doğrultusunda malın kendiliğinden iadeye ya da imhaya konu olması da mümkün görülmektedir.59 Bahsettiğimiz bu örneklerin bazı noktaları henüz kurgusal olsa da blokzincir teknolojisinde yaşanan gelişmeler ile hem özel sektörün hem de devletlerin dijitalleşmeye artan ilgisi neticesinde sadece “akıllı” bir şekilde icra edilmeyip aynı zamanda “akıllı” bir şekilde kurulan bu tarz on-chain akıllı sözleşmelere yakın zamanda sıklıkla rastlanacağı öngörülmektedir.60 Özellikle blokzincir teknolojisinin uluslararası ticarette gümrük işlemleri, tedarik zinciri, dokümantasyon ve güvenli belge paylaşımı ile finansman alanlarında kullanımına yönelik projelerin gittikçe yaygınlaşmasının ve bu projeler sonucunda limanlardaki iş yükünde, ödeme işlemlerinin maliyet ve sürelerinde, malların sevkiya58 Tiffany M. Sillanpää, “Freedom to (Smart) Contract: The Myth of Code and Blockchain Governance Law”, IALS Student Law Review, 2000, Vol. 7, Issue 2, s. 43. 59 Örnek için bkz. https://digitalage.com.tr/makale/akilli-sozlesmeler/ (18.01.2022). 60 Durovic/Janssen, s. 760; Jack Gilcrest/Arthur Carvalho, “Smart Contracts: Legal Considerations” https://www.researchgate.net/publication/330626140_ Smart_Contracts_Legal_Considerations#fullTextFileContent (18.01.2022); Marco Dell’Erba, “Do Smart Contracts Require a New Legal Framework? Regulatory Fragmentation, Self-regulation, Public Regulation”, s. 38, https://papers.ssrn. com/sol3/papers.cfm?abstract_id =3228445 (14.02.2022).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1