264 Uluslararası Özel Hukuk Perspektifinden Akıllı Sözleşmeler II. Uluslararası Özel Hukuk ve Akıllı Sözleşmeler Akıllı sözleşmelere kodlanmış şartlar gerçekleştiğinde, dışarıdan herhangi bir müdahaleye gerek kalmaksızın tarafların edimleri otomatik olarak ifa edildiğinden akıllı sözleşmelerin var olmak ve uygulanmak için herhangi bir hukuka ihtiyaç duymadıkları, tüm hukuk sistemine teknolojik bir alternatif yarattıkları ileri sürülmüştür.67 Ayrıca bir akıllı sözleşme kendiliğinden ifa edileceğinden sözleşmenin işleyişine ilişkin bir sorun çıkmayacağı; dolayısıyla mahkemelere başvurma ihtiyacının ortadan kalkacağı da savunulmuştur.68 Ancak akıllı sözleşmeler, hukukta karşılığı olan yükümlülükler doğurduklarından bu yükümlülükler ihlal edildiğinde ya da teknik bir aksaklık çıktığında, örneğin blokzincire işlenen kod tarafların arzu ettikleri şekilde çalışmadığında taraflar arasında uyuşmazlık çıkması kaçınılmaz olacaktır.69 Bu noktada, özellikle tamamıyla blokzincir üzerinde kurgulanmış olan on-chain akıllı sözleşmelerden kaynaklı uyuşmazlıkların nasıl çözüleceği meselesi büyük önem arz etmektedir. A. Yabancılık Unsurunun Tespiti İster off-chain ister on-chain olarak kurgulansın bir akıllı sözleşmenin yaratacağı hukuki etki ancak bu sözleşmenin belli bir hukuk sistemine tabi tutulması neticesinde belirlenebilir. Off-chain bir akıllı sözleşme, geleneksel usulde akdedilmiş bir asıl sözleşmeye dayandığından ve asıl sözleşmenin ifa aracı olarak kabul edildiğinden70 uluslararası özel hukuk çerçevesinde yapılacak değerlendirmelerde asıl sözleşme esas alınacak; dolayısıyla, akıllı sözleşme özelinde yabancılık unsuru, uygulanacak hukuk ve yetkili mahkeme tespiti yapmaya ihtiyaç duyulmayacaktır. Tamamıyla blokzincir üzerinde kurulan ve ifa edilen on-chain akıllı sözleşmeler açısından ise yabancılık unsurunun tespitinden başlayarak detaylı bir inceleme yapılması gerekmektedir. prod-storage-11jsxou24uy7q/uploads/2021/11/Smart-legal-contracts-accessible. pdf (04.02.2022), (EWLC Advice). 67 Alexander Savelyev, “Contract Law 2.0: ‘Smart’ Contracts as The Beginning of The End of Classic Contract Law”, Information & Communications Technology Law, 2017, Vol. 26, No. 2, s. 132. 68 TBV Raporu, s. 12; Winston Maxwell/ Gauthier Vannieuwenhuyse, “Robots Replacing Arbitrators: Smart Contract Arbitration”, ICC Dispute Resolution Bulletin, 2018, Issue 1, s. 26.; Chevalier, s. 11. 69 EWLC Advice, s. 179; CDC Whitepaper, s. 30; Maxwell/Vannieuwenhuyse, s. 30. 70 Çağlayan Aksoy, s. 91.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1