267 TBB Dergisi 2022 (162) Didem KAYALI dığı durumlarda hukuk seçiminin nasıl yapılacağı tartışmalıdır. Zira hukuk seçiminin, “eğer X gerçekleşirse Y olur” şeklinde kodlanması pek mümkün görülmemektedir.81 Diğer taraftan, kodda belirli bir yere dâhil edilecek ve bir protokol kuralı (örneğin, X=İngiliz Hukuku) ile birlikte çalışacak bir değişken (örneğin, X) kullanılarak ya da koda eklenecek doğal dille yazılmış bir yorumla hukuk seçimi yapılabileceği ifade edilmiştir.82 Taraflarca hukuk seçimi yapılmayan durumlar için Roma I Tüzüğü m. 4(1)’de bazı sözleşme türlerine özel bağlama noktaları belirlenmiştir. Örneğin, satış sözleşmelerinde satıcının, hizmet sözleşmelerinde hizmet verenin, franchise sözleşmelerinde franchise alanın, dağıtım sözleşmelerinde dağıtıcının mutat meskeninin bulunduğu ülkenin hukuku, taşınmazlar üzerindeki ayni haklara ya da taşınmazların kiralanmasına ilişkin sözleşmelerde ise taşınmazın bulunduğu ülkenin hukuku uygulanacaktır. Sözleşmenin tarafları belirlenebilir olduğu sürece mutad mesken hukuku bağlama noktası akıllı sözleşmeler için de kullanılabilecektir.83 Bununla birlikte, m. 4(3)’te yer alan ve sözleşmenin bu ülkelerden başka bir ülke ile açıkça daha yakından ilişkili olduğunun davanın şartlarından anlaşılması halinde söz konusu ülkenin hukukunun uygulanmasını öngören kaçış hükmünün akıllı sözleşmeler açısından uygulanamayacağı ileri sürülmüştür. Zira blokzincir üzerinde yer almasının bir sonucu olarak birçok ülke ile benzer derecede bağlantısının bulunması, bir akıllı sözleşme açısından daha yakın ilişkili bir ülkenin tespitini genellikle imkânsız hale getirmektedir.84 Roma I Tüzüğü m. 4(2)’de ise birinci fıkra kapsamına girmeyen ya da bu fıkradaki birden fazla sözleşme türüne karşılık gelen sözleşmelere karakteristik edim borçlusunun mutad meskeninin bulunduğu ülkenin hukukunun uygulanacağı düzenlenmiştir. Karakteristik edim, sözleşmenin yapılmasının nedeni olan,85 taraflar arasındaki hukuki ilişkinin ağırlık merkezini oluşturan86 edim olarak tanımlanmakta81 EWLC Advice, s.184; Rühl, s. 169. 82 EWLC Advice, s. 184. 83 EWLC Advice, s. 186; Rühl, s. 170. 84 Rühl, s. 170. 85 Berk Demirkol, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un 24. Maddesi Çerçevesinde Sözleşmeye Uygulanacak Hukuk, B. 2, İstanbul 2014, s. 250. 86 Güngör, s. 104.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1