273 TBB Dergisi 2022 (162) Didem KAYALI da sağlayacağı da şüphelidir. Zira psödonim taraflarca kurulan akıllı sözleşmelerde sözleşmenin oluşturulmasına öncülük eden tarafın, özel anahtarın ya da sözleşmeyle bağlantılı kripto varlığın sahibinin ikametgâhının bulunduğu yerin tespit edilememesi kuvvetle muhtemeldir. Özel blokzinciri kontrol eden kişinin ikametgâhı belirlenebilir olmakla birlikte, böyle bir bağlantının o blokzincir üzerinde kurulan her akıllı sözleşme için bir yakınlık unsuru teşkil edemeyeceği düşünülmektedir. Kaldı ki, bu tür blokzincirlerde tarafların kimliği de belirlenebileceği için mevcut bağlama kurallarından yararlanmak mümkündür. Akıllı sözleşme platformunun bulunduğu yer de yine belli bir sözleşme ile yakınlık unsuru yaratmaktan uzak görülmektedir. Off-chain olarak adlandırılan akıllı sözleşmeler geleneksel şekilde kurulmuş bir asıl sözleşmenin ifa aracı olarak kabul edildiklerinden uygulanacak hukuk, asıl sözleşme esas alınarak belirlenecek; mevcut kanunlar ihtilafı kuralları çerçevesinde bu belirleme kolaylıkla yapılabilecektir. On-chain akıllı sözleşmelere uygulanacak hukuk açısından ise en makul çözüm, tarafların, söz konusu sözleşmenin geçerliliğini kabul edecek bir hukuku seçmeleri olarak görülmektedir. Elbette hukuk seçimi imkânı, milli hukukların akıllı sözleşmelerle ilgili düzenlemelerinin artmasıyla daha anlamlı hale gelecektir. C. Akıllı Sözleşmelerde Uyuşmazlık Çözümü 1. Uyuşmazlığın Devlet Mahkemelerince Çözümü Doğası gereği yabancılık unsuru taşıdığı kabul edilen bir akıllı sözleşmeden doğan uyuşmazlıkların çözümü için belli bir devletin mahkemelerinin yetkili olup olmadığını o devletin kendi milletlerarası yetki kuralları belirleyecektir.104 Ancak her devlet, kendi mahkemelerinin yetkisini belirlerken tarafların ikametgâhı, mutat meskeni, sakin oldukları yer, ticari faaliyetlerini yürüttükleri yer, sözleşme konusu şeyin bulunduğu yer, davalının mal ve alacaklarının bulunduğu yer, sözleşmenin kurulduğu ya da ifa edileceği yer gibi irtibatlardan yararlandığı için yabancılık unsuru taşıyan bir uyuşmazlıkla ilgili birden fazla devletin mahkemesi yetkili olabilecektir.105 Ayrıca modern hukuk sistemlerinde, yabancılık unsuru taşıyan borç sözleşmelerinden 104 Şanlı/Esen/Ataman-Figanmeşe, s.453-454. 105 ibid, s. 454.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1