287 TBB Dergisi 2022 (162) Hülya ATLAN GÜRER mak istememesinden de kaynaklanabilir.6 Diğer taraftan alacaklı da zamanaşımından feragat edilmesi halinde, çoğu durumda zaman alan ve külfetli olan zamanaşımını kesen bir fiili (dava açmak, icra takibinde bulunmak) ivedi olarak yerine getirmek zorunda kalmaz. Ayrıca alacaklı bu sayede alacağını mahkeme önünde ileri sürebileceği ek bir süre elde etmiş olur.7 Böylece zamanaşımından feragat, bir yandan zamanaşımının kesilmesinin borçlu aleyhine doğuracağı olumsuz sonuçları ortadan kaldırmaya, diğer yandan da alacaklının zamanaşımının kesilmesiyle ulaşmak istediği korumayı elde etmesini sağlamaya yarayan bir hukuki imkân olarak belirir.8 Hukukumuzda zamanaşımından feragatin daha çok zamanaşımı süresinin dolmasından sonra, borçlunun borcunu ikrar etmesi nedeniyle gündeme geldiği görülmektedir.9 Zamanaşımından feragatin esas önemi ise tarafların, zamanaşımı baskısı altında olmaksızın, aralarındaki uyuşmazlığı mahkeme dışında çözmelerine katkı sağlayabilmesi bakımından ortaya çıkar. Nitekim İsviçre uygulamasında zamanaşımından feragat asıl olarak bu yönden, dolayısıyla zamanaşımı süresi işlerken yapılması halinde özellik taşımaktadır.10 Bu yönden feragat; 6 Wildhaber/Dede, Berner Kommentar OR, Art. 141, N. 5; Wildhaber/Dede, Verzicht, s. 137. 7 Wildhaber/Dede, Verzicht, s. 136-137. 8 Mehmet Erdem, Özel Hukukta Zamanaşımı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2010, s. 378. Aynı yönde bkz. Mehtap İpek İşleten, “Zamanaşımından Feragat”, Türk Medeni Hukuk Reformunun 95. Yılı Sempozyumu (4 Ekim 2021), Legal Yayıncılık, İstanbul, 2022, s. 210. 9 Bu anlamda Yargıtay, zamanaşımı süresi dolduktan sonra borçlunun borcunu ikrar etmesinin, zamanaşımından örtülü feragat anlamını taşıyacağını kabul etmektedir. Bu yöndeki kararlarında Yargıtay, zamanaşımı süresi dolduktan sonra borcu ikrar eden davalının zamanaşımı defini ileri sürmesinin çelişkili davranış yasağına aykırılık oluşturacağını belirtmektedir (Yarg. HGK, 23.02.2000, E. 2000/71, K. 2000/116; Yarg. 9. HD, 09.11.2020, E. 2017/18726, K. 2020/15407; Yarg. 9. HD, 14.01.2013, E. 2010/38436, K. 2013/253; Yarg. 23. HD, 27.02.2012, E. 2011/1809, K. 2012/1426; Yarg. 21. HD, 14.06.2016, E. 20116/4052, K. 2016/9911; Yarg. 22. HD, 31.10.2017, E. 2017/8822, K. 2017/23669, https://www.lexpera.com.tr, Erişim Tarihi: 28.06.2022. Aksi görüşte bkz. Ozan Tok, “Zamanaşımı Def’inin İleri Sürülmesinin Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı Çerçevesinde Sınırlandırılması”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 21, S. 1, 2015, s. 250). Hukukumuzda doktrinde de bu görüşün savunulduğu görülmektedir (bkz. aşağıda, III, C’de yer alan açıklamalar). 10 İsviçre’de her geçen yıl, avukatların, bankaların, sigorta şirketlerinin ve diğer profesyonel borçluların, alacaklıları veya onların avukatlarını belli bir süre daha (ilave bir yıl veya en azından birkaç ay için) savuşturmak amacıyla zamanaşımından feragat ettikleri belirtilmektedir. Borçlular zaman kazanmak
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1