295 TBB Dergisi 2022 (162) Hülya ATLAN GÜRER ragat edilmesi ise doktrin ve uygulamada genellikle kabul edilmektedir.33 Ancak buradaki esas sorun, zamanaşımı süresi işlerken zamanaşımından feragat etme imkânının bulunup bulunmadığına ilişkindir. Bu aşamada yapılacak feragat konusunda tereddüt edilmesinin en önemli nedeninin, TBK m. 148’de öngörülen sürelerin değiştirilmesi yasağının, zamanaşımından feragat yoluyla dolanılması tehlikesinin olduğu görülmektedir.34 Bu nedenle doktrinde ve yargı uygulamasında, zamanaşımından önceden feragat yasağının, bu anlamda zamanaşımı süresi işlerken yapılacak olan feragatin geçerliliğinin, TBK m. 148’de öngörülen yasakla yakından ilişkili olduğu ve bu hükümle birlikte değerlendirilmesi gerektiği belirtilmektedir. Zamanaşımı süresi işlerken feragat beyanında bulunulmasının önceden feragat yasağı kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği ve böyle bir feragatin, sürelerin değiştirilemeyeceğine ilişkin TBK m. 148’deki yasağı ihlal edip etmediği sorunu, önceden feragat yasağı öngörülmekle korunmak istenen yararın ne olduğunun belirlenmesi ile çözülebilir. Aşağıda öncelikle doktrin ve yargı uygulamasının konuya bakışı ele alınacaktır. Önceden feragat yasağının, zamanaşımı süresi dolmadan önceki dönemi kapsamına aldığına ilişkin yukarıda sözü edilen baskın görüşe karşı bazı yazarlar, zamanaşımının - şimdiye kadar - işlemiş olan kısmından feragat etme imkânını açık tutarak, geniş yorumlanan bu önceden feragat yasağının uygulama alanını daraltmışlardır.35 Buna göre TBK m. 160/1 (OR Art.141/1), daha önce işlemiş olan zamanaşımı süresine ilişkin feragati yasaklamak istememektedir.36 Dolayısıyla 198; Ahmet M. Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 25. bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2021, s. 1145. Aynı yönde bkz. Bilgen, s. 173; Doğan Şenyüz, Borçlar Hukuku (Genel ve Özel Hükümler), 8. baskı, Ekin Yayıncılık, Bursa, 2016, s. 246. Zamanaşımı hukukuna ilişkin revizyondan önce İsviçre hukukunda bu görüş için bkz. Koller, OR AT, s. 1242, N. 71.13; Berti, ZK OR, Art. 141, N. 33; Gauch, s. 534 vd. Ayrıca bkz. Wildhaber/Dede, Verzicht, s. 139. 33 Huguenin, s. 687, N. 2259. Ayrıca bkz. aşağıda, III, C, dn. 94’daki yazarlar. 34 Ayrıca bkz. Paksoy, s. 71. 35 Bu görüşte bkz. Schwenzer, s. 539, N. 83.07; Hermann Becker, Berner Kommentar, Obligationenrecht, Allgemeine Bestimmungen - Art. 1-183, Stämpfli Verlag, Bern, 1945, Art. 141, N. 3; Erdem, Zamanaşımı, s. 383-384. Ayrıca bkz. Wildhaber/Dede, Verzicht, s. 139. 36 Karl Spiro, “Der Verzicht auf die laufende Verjährung”, Festschrift für Karl H. Neumayer zum 65. Geburtstag, Baden-Baden 1985, s. 555 (Huguenin, s. 688, N. 2260’tan naklen. Ayrıca bkz. Däppen, BSK OR, Art. 141, N. 3).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1