321 TBB Dergisi 2022 (162) Hülya ATLAN GÜRER V. ZAMANAŞIMINDAN FERAGATİN ŞEKLİ TBK m. 160, zamanaşımından feragat bakımından bir şekil şartı öngörmemektedir. Bu nedenle, borçlar hukukunda geçerli şekil serbestisi ilkesi feragat beyanı bakımından da geçerlidir. Doktrinde de asıl sözleşme şekle tâbi olsa dahi, zamanaşımından feragat beyanı bakımından herhangi bir şekil zorunluluğunun bulunmadığı görüşü hâkimdir.129 Buna göre, örtülü bir irade beyanıyla130 veya kanaat verici davranış yoluyla131 dahi zamanaşımından feragat edilebilmesi mümkündür.132 Öyle olmakla birlikte doktrinde, feragat beyanının örtülü 129 Tercier/Pichonnaz/Develioğlu, N. 1587b; Kocayusufpaşaoğlu, s. 50; Erdem, Zamanaşımı, s. 384; Paksoy, s. 60; Özkaya, s. 199; Akçay, s. 159-160. 130 Däppen, BSK OR, Art. 141, N. 5; Killias/Wiget, CHK OR, Art. 141, N. 8; Koller, OR AT, s. 1244, N. 71.21; Reisoğlu, s. 436; Tutumlu, s. 342; Paksoy, s. 59; İnan/ Yücel, s. 647; Bilgen, s. 173. Borçlunun, zamanaşımına uğramış olduğunu bildiği bir borcu ikrar etmesi halinde zamanaşımı definden örtülü olarak feragat etmiş sayılacağına ilişkin olarak bkz. Paksoy, s. 61; Reisoğlu, s. 436. Bu yönde bkz. Yarg. HGK, 18.12.2002, E. 2002/15-1061, K. 2002/1070 (Bilgen, s. 176 vd.). 131 Tercier/Pichonnaz/Develioğlu, N. 1587b; Erdem, Zamanaşımı, s. 384. 132 Belirtelim ki, zamanaşımından feragatin bir sözleşmeyi gerektirip gerektirmediği, bu anlamda tek taraflı, varması gerekli bir beyanla da yapılıp yapılamayacağı doktrinde tartışmalıdır. İsviçre doktrinindeki baskın görüş, feragatin ancak alacaklı ve borçlu arasında yapılacak bir sözleşmeyle mümkün olabileceğini savunmaktadır (Koller, ZBJV, s. 695; Fellmann, HAVE, s. 159; Koller, OR AT, s. 1244, N. 71.19; Müller, s. 289. Bunun isimsiz bir sözleşme olduğu yönünde bkz. Müller, s. 289; Wildhaber/Dede, Berner Kommentar OR, Art. 141, N. 62). Bu görüş kapsamında, zamanaşımından feragat alacaklıya sadece bir yarar sağladığından, onun borçlunun feragate ilişkin önerisini susarak geçirmesinin TBK m. 6 (OR Art. 6) gereği kabul anlamını taşıyacağı belirtilmektedir. Başka bir ifadeyle, borçlu kendiliğinden bir feragat beyanında bulunmuş olsa bile bu, alacaklının açık kabulü gerekmediğinden feragat sözleşmesi olarak geçerli olur (Müller, s. 290; Wildhaber/Dede, Berner Kommentar OR, Art. 141, N. 63; Koller, OR AT, s. 1244, N. 71.20). Yine bu kapsamda doktrinde, bu konudaki tartışmanın pratik bir öneminin bulunmadığı, zira zamanaşımından feragatin zaten çoğu zaman bir sözleşmeyle gerçekleşeceği belirtilmektedir (Koller, ZBJV, s. 695). Gerçekte borçlu, alacaklıdan gelen öneriye davet biçimindeki bir talep üzerine hareket eder. Yoksa kendiliğinden bir feragat beyanında bulunmaz (Wildhaber/Dede, Berner Kommentar OR, Art. 141, N. 63; Wildhaber/Dede, Verzicht, s. 150. Ayrıca bkz. Fellmann, HAVE, s. 159; Koller, OR AT, s. 1244, N. 71.20; Paksoy, s. 14). Alacaklının öneriye davet biçimindeki talebi üzerine borçlu feragat etmeyi önerir. Alacaklının da bu öneriyi kabul etmesi üzerine zamanaşımından feragat anlaşması gerçekleşmiş olur (Müller, s. 290). Bizim de isabetli bulduğumuz bir diğer görüşe göre zamanaşımından feragat, bir sözleşmeyle yapılabileceği gibi, borçlunun tek taraflı, varması gerekli irade beyanıyla da yapılabilmelidir (Kocayusufpaşaoğlu, s. 50; Erdem, Zamanaşımı, s. 385; İnan/Yücel, s. 647; Paksoy, s. 59; Günay, s. 195). Bu yönde bkz. BGE 99 II 185, E. 2b (https://www.bger.ch, Erişim Tarihi: 25.06.2022). Yarg. 10. HD, 03.06.2021, E. 2021/4770, 2021/7625; Yarg. 9. HD, 03.03.2021, E. 2021/1640, K. 2021/5481
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1