25 TBB Dergisi 2022 (162) Burak ERDEM Yürütme organının, yargı organı üzerinde baskıcı etkisine yol açan bu durum doktrince, Nijerya mahkemelerinin bağımsızlıklarını büyük ölçüde yitirdikleri biçiminde yorumlanmaktadır. Yargının pratikte çoğu kez yürütme organının bir uzantısıymışçasına hareket ettiğini ileri süren kimi yazarlara göre, Nijerya’da hükümet çıkarlarına ters düşen yargı kararlarına rastlayabilmek gün geçtikçe bir hayli güçleşmektedir.50 Belirtmekte fayda vardır ki yargısal bağımsızlığa gölge düşüren bu menfi durum yalnızca Başkan tarafından gerçekleştirilen yargısal atamalardan ileri gelmemektedir. Yine özellikle Anayasa’nın henüz yürürlüğe girdiği yıllarda, hâkim ve savcılara yönelik asılsız suçlamalar, meslekten uzaklaştırma dâhil olmak üzere verilen disiplin cezaları ya da aile konutları hakkında verilen dayanaksız yıkım kararları gibi idari işlemlerin de yürütmenin yargı organı üzerinde üstünlük kurmasına zemin hazırladığı öne sürülmektedir. Yargıçların vicdani kanaatlerine dayanmayan, suni mahkeme kararlarının yaygın biçimde verildiğinin iddia edildiği söz konusu yıllarda, yargı kararlarına itaatsizlik ve yargıçlar arasında patronaj uygulamalarının oluşturulması girişimlerinin de hat safhada olduğu savunulmaktadır.51 Anayasanın 151. maddesi uyarınca, yürütme işlevine ilişkin görev ve sorumluluklarının yerine getirilmesinde kendisine yardımcı olması amacıyla Başkan, herhangi bir kişiyi Özel Danışman (Special Adviser) olarak atayabilmektedir. Başkana sadakat anlayışının esas olduğu bu kamusal göreve yapılacak atamalar bütünüyle Başkanın takdirine bırakılmış olup Özel Danışmanların görevi de Başkanın görev süresi sona erdiğinde bitmektedir. Bununla beraber maddenin 2. fıkrasına göre, bahse konu danışmaların sayısı ile ücret, ödenek ve diğer özlük hakları ise kanunla ya da Ulusal Meclis kararıyla belirlenecektir. Her ne kadar sayılarının Meclis kararıyla belirleneceği kuralı Anayasa’da yer alıyorsa da buna ilişkin net bir sınırlamanın mevcut olmamasından bahisle, özel danışmanların kırılgan Nijerya ekonomisi üzerinde büyük bir ekonomik yük teşkil ettiği zaman zaman ileri sürülmektedir.52 50 Femi Falana, “Constitutionalism, Rule of Law, and Human Rights”, içinde Governance and Politics in Post-Military Nigeria, (Ed. Said Adejumobi), Palgrave Macmillan, 2010, s. 130. 51 Adejumobi, s. 12. 52 Awotokun, s. 41.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1