Türkiye Barolar Birliği Dergisi 162.Sayı

384 Kuzey Kıbrıs Hukukunda Tutuklama Tedbirinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında ... 11/2). Bu noktada karşımıza konut dokunulmazlığı hakkını güvence altına alan KKTC Anayasası’nın 20. maddesi çıkmaktadır. Buna göre “kimsenin konutuna dokunulamaz. Yasanın açıkça gösterdiği durumlarda, usulüne göre verilmiş mahkeme veya yargıç kararı olmadıkça, ulusal güvenlik veya kamu düzeni bakımından gecikmede sakınca bulunan durumlarda da, yasa ile yetkili kılınan merciin emri bulunmadıkça, konuta girilemez, arama yapılamaz ve buradaki eşyaya el konulamaz”. Anayasa’nın bu maddesi, herhangi bir konuta mahkeme kararı olmaksızın girilmemesini güvence altına almaktadır. Herhangi bir evin tasarruf edeninin veya evi kontrolünde bulunduranın izni olması halinde, eve mahkeme kararı olmaksızın girilebilir. Anayasa’nın söz konusu maddesi, ulusal güvenlik ve kamu düzeni açısından gecikmede tehlike olan durumlarda da, yasa ile yetkili kılınmış mercii, bir konuta girilip arama yapılmasına emir verebilir demektedir. Ne var ki, yasama organı henüz yetkili merciiyi belirleyen bir düzenleme yapmış değildir. Bu nedenle, söz konusu 11. madde, konutu ilgilendirdiği oranda uygulamaz.50 Aksi takdirde, Anayasa’ya aykırılık oluşur. Konut dışındaki yerler için uygulanabilir. Tutuklama yapmakla yetkili olan kişinin dikkat etmesi gereken bir başka husus da, müzekkeresiz tutukluluk açısından, şüphelinin suçüstü halinden çıkıp çıkmadığıdır. Eğer şüpheli, suçüstü halinden çıkmışsa, artık, tutuklama müzekkeresi olmaksızın tutuklanması hukuka aykırı olacaktır.51 Bazı durumlarda tutuklama yapma yetkisine sahip kişi, tutuklayacağı kişiyi bulma amacı ile yasal olarak girdiği bir evde veya herhangi bir yerde alıkonabilir. Kanun koyucu, böyle bir halde, tutuklama yapma yetkisine sahip kişinin, alıkonduğu evi veya yeri kırarak zorla dışarı çıkmasına yetki vermektedir (Fasıl 155 m. 12). a. Güç Kullanımı Tutuklanan kişiye karşı her türlü araca başvurulması mümkün değildir. Örneğin, zincire vurmak ve bağlamak gibi önlemlerin hukuka uygun sayılabileceği haller oldukça sınırlıdır.52 Alınacak tedbirler, gerçekleştirilmek istenen amaçla orantısız olmamalıdır. AİHM’in 50 Sözmener, Ceza Genel ve Ceza Usul, s. 306. 51 Sözmener, Ceza Genel ve Ceza Usul, s. 307. 52 Centel/Zafer, Ceza Muhakemesi, s. 347.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1