385 TBB Dergisi 2022 (162) Özde DEREBOYLULAR yakalamada zor kullanmanın sınırlarını çizen kararları mevcuttur. Nitekim, Mahkeme, Saoud/Fransa kararında, yakalandıktan sonra elleri kelepçeli bir şekilde polis memurları tarafından yüzükoyun tutulan gencin boğulma sonucu ölümünü Sözleşme’nin 2. maddesine aykırı bulmuştur.53 Ayrıca, yakalanan kişiyi gereksiz yere soymak Sözleşme’nin 3. maddesi tarafından güvence altına alınmış işkence ve insanlık dışı muamele yasağına aykırılık teşkil edecektir.54 Kişinin yakalanırken yaralanması durumunda uzun bir süre tıbbi yardımdan mahrum bırakılması ise yine Sözleşme’nin 3. maddesi çerçevesinde değerlendirilmektedir. Nitekim, AİHM, İlhan/Türkiye kararında, başvuranın yakalanma sırasında başına dipçikle vurulmuş olması nedeniyle uzun süreli hafıza kaybı yaşamasına rağmen, 36 saat boyunca tıbbi yardımdan mahrum bırakılmış olmasını işkence yasağını ihlal eder nitelikte bulmuştur.55 Kolluk görevlilerinin yakalama sırasında orantısız güç kullanması sonucunda, kişinin ölümüne yol açılması AİHS’in 2. maddesinin ihlali anlamına gelecektir. Örneğin AİHM, Mehmet Gül/Türkiye kararında, kolluk güçlerinin kadın ve çocukların da aralarında bulunduğu yerleşim yerinde, görünmeyen bir hedefe otomatik silahla 50-55 kez ateş açılmasını orantısız güç kullanımı olarak nitelendirmiş ve 2. maddenin ihlal edildiğine karar vermiştir.56 Öte yandan, polis, direnişi kırmak için zor veya silah kullanma yetkisini kullanırken, kendisine karşı silahla saldırıya teşebbüs edilmesi halinde, buna teşebbüs eden kişiye karşı saldırı tehlikesini etkisiz kılmak için silahle ateş edebilir.57 Nitekim, AİHM de Houhvanainen/ Finlandiya kararında, kişinin kolluk güçlerine ateş etmesinin ardından, kolluğun karşı ateş açıp, kişinin kasıt dışı öldürülmesi durumunda 2. maddenin ihlal edilmediğini tespit etmiştir.58 53 Ünver/Hakeri, Ceza Muhakemesi, s. 332. 54 AİHM’in Avusturya’ya karşı 22.2.2007 tarihli Wieser kararı, BN. 2293/03, prg. 12. 55 AİHM’in Türkiye’ye karşı 27.6.2000 tarihli İlhan kararı. 56 Karar için bkz. Osman Doğru/Atilla Nalbant, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi ve Türkiye Karar Özetleri (1995-2000), İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul 2001, s. 142-145. 57 Ünver/Hakeri, Ceza Muhakemesi, s. 331. 58 AİHM’in Finlandiya’ya karşı 24.9.2007 tarihli Houhvanainen kararı, BN. 57389/00, prg. 96.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1