390 Kuzey Kıbrıs Hukukunda Tutuklama Tedbirinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında ... çek değildir.76 Dolayısıyla soruşturma makamları, terör suçlarının söz konusu olduğunu iddia ettikleri her olayda, dört günlük gözaltı süresini koşulsuz ve denetimsiz kullanamaz. Nitekim, AİHM yakın tarihli İpek ve Diğerleri/Türkiye kararında, onsekiz yaşından küçük olan yakalananların, müdafinin hukuksal yardımından faydalanma hakkı gibi birtakım usuli güvencelerden faydalandırılmadan ve gözaltı süresi boyunca başvurulan tek soruşturma tedbirinin, başvuranların yakalanmalarından iki gün sonra ve hakim önüne çıkarılmadan bir gün önce ifadelerinin alınması olduğuna dikkat çekerek, 3 gün 9 saat sonra hakim önüne çıkarılmalarını, Sözleşmenin 5/3 madde hükmüne aykırı bulmuştur.77 KKTC hukukunda şüpheli tutuklandıktan sonra mümkün olan en kısa sürede polis karakoluna veya tutuklu kabul eden bir yere sevk edilir (Fasıl 155 m. 13, m. 14/3). Şüpheli, tutuklandıktan itibaren en erken bir zamanda ve her halükarda tutuklandığı andan itibaren 24 saati geçmeden bir hakim önüne çıkartılmalıdır (KKTC AY m. 16/6). Şüphelinin en geç 24 saat içerisinde bir hakim önüne çıkartılması açısından müzekkereli veya müzekkeresiz olarak tutuklanmış olmasının önemi yoktur. Şüpheli, ister müzekkereli tutuklansın, isterse müzekkeresiz tutuklansın her halde salıverilmeli veya en geç 24 saat içerisinde bir hakim önüne çıkarılmalıdır (KKTC AY m. 16/6). Bu süre, T.C. Anayasası’nda yakalanan veya tutuklanan kişinin hakim önüne çıkarılması için öngörülen azami süreden (T.C. AY m. 19/5) daha kısadır78. Ayrıca T.C. Anayasası’nın aksine KKTC Anayasası’nda, suçun bireysel mi toplu mu işlendiği bu süreye etki etmemektedir. Yukarıda değinildiği üzere AİHS’in 5/3 maddesinde yakalanan/ tutulan kişinin derhal hakim ya da hukuken yetkili kişinin önüne çıkarılması gerektiği düzenlenmiştir.79 AİHM içtihatlarından fay76 Tezcan/Erdem/Sancakdar/Önok, El Kitabı, s. 237; Doğru/Nalbant, İnsan Hakları C.1, s. 396. 77 AİHM’in Türkiye’ye karşı 3.2.2009 tarihli İpek ve diğerleri kararı, BN. 17019/02, 30070/02, prg. 36. 78 İlgili düzenlemeye göre “Yakalanan veya tutuklanan kişi, tutulma yerine en yakın mahkemeye gönderilmesi için gerekli süre hariç en geç kırksekiz saat ve toplu olarak işlenen suçlarda en çok dört gün içinde hâkim önüne çıkarılır. Kimse, bu süreler geçtikten sonra hâkim kararı olmaksızın hürriyetinden yoksun bırakılamaz. Bu süreler olağanüstü hâl (…) ve savaş hallerinde uzatılabilir.” 79 Alastair Mowbray, Cases, Materials and Commentary on the European Convention on Human Rights, OUP, Oxford 2012, s. 300; Rainey/Wicks/Ovey, The Euro-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1