392 Kuzey Kıbrıs Hukukunda Tutuklama Tedbirinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında ... KKTC’de bir suç işlendiği takdirde esas olan, suçu işleyen kişinin yargılanmasını sağlamaktır. Bu doğrultuda, mahkemeler şüphelilerle ilgili tutukluluk kararı verirken kişinin özgürlüğünün gereksiz yere kısıtlanmaması için azami titizliği göstermelidir. Nitekim, neticede henüz suçluluğu ispatlanmayan bir kişinin özgürlüğünün kısıtlanması söz konusudur. Kaçma ve yargılanmama ihtimali üzerine, şüphelilerin Fasıl 155’in 23/A maddesinin 1. fıkrası altında, duruşması başlayıncaya kadar, 3 aydan fazla bir süre olmamak kaydıyla haklarında tutukluluk emri verilmesi mümkündür. Ancak, kişi özgürlüğü her zaman esas olduğundan, emir verilirken göz önünde bulundurulmalı ve yukarıda belirtmiş olduğumuz madde 23/A’daki diğer alternatiflerin, şüphelinin KKTC’de yargılanmasını sağlayamayacağına inanıldığı takdirde tutukluluk emri verilmelidir.82 Türk hukukunda, CMK’nın 100. maddesi, tutuklama nedenlerine ve tutuklama nedenlerinin var sayılacağı hallere ilişkin detaylı bir düzenleme içermektedir.83 KKTC hukukunda ise mevzuat, şüpheli hakkında davası görüşülünceye dek tutuklu kalması gerekip gerekmediği konusunda hangi kriterlere dayanılarak karar verileceği konusunda bir düzenleme içermemektedir.84 Daha önce de belirttiğimiz üzere, KKTC hukuku içtihata dayalı bir sistemdir. Nitekim, bu konuda da hakimlere ışık tutan kriterler içtihatlarla oluşmuştur. Bu kriterler şu şekilde özetlenebilir: “(1) İthamın nev’i; (2) İthamı destekleyen şahadetin nev’i; (3) Mahkûmiyet halinde verilecek cezanın huşuneti: (4) Kefil olarak gösterilenlerin müstakil olup olmadıkları ve sanık tarafından tazmin edilip edilmedikleri”.85 Bu hususların tümü, şüphelinin Anayasanın 16’ıncı 82 KKTC Yargıtay/Ceza, D. 4/2012, Dava No: 41/2011, Karar Tarihi: 16.2.2012, s. 10. 83 Konu ile ilgili detaylı açıklama için bkz. Öztürk vd., Nazari ve Uygulamalı, s. 454464; Yenisey/Nuhoğlu, Ceza Muhakemesi, s. 345-356; Centel/Zafer, Ceza Muhakemesi, s. 355-360; Yurtcan, CMK Şerhi, s. 375-378. 84 Çalışmanın ilk üç bölümünde Türk hukukunda yakalama ve gözaltına alma koruma tedbirlerine ilişkin açıklamalarda bulunmuş, tutuklama koruma tedbirine değinmemiştik. Bu bölümün en başında da belirtildiği üzere Kuzey Kıbrıs hukukunda, çeşitli koruma tedbirleri olmadığından, kişinin özgürlüğünün kısıtlandığı ilk hal tutuklama tedbiri olarak nitelendirilmektedir. Dolayısıyla, bu bölümde kişi özgürlüğü bağlamında tutuklamaya ilişkin açıklamalarımız yapmaktayız. Ne var ki, yeri gelmişken çok kısa olarak Türk hukuku ile Kuzey Kıbrıs hukukunda tutuklama tedbirinin şartlarına ve yeri geldiğinde süresine ilişkin bir karşılaştırma yapmak mümkündür. 85 KTFD Ceza/İstida, D.4/78, Karar Tarihi: 4.1.1979; KKTC Yargıtay/Ceza, D. 2/2008, Dava No: 33/2008, Karar Tarihi: 3.4.2008, s. 8; KKTC Yargıtay/Ceza, D.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1