402 Kuzey Kıbrıs Hukukunda Tutuklama Tedbirinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında ... KKTC hukukunda kural olarak tüm tutukluluk ve tutukluluk süresinin uzatılması kararları gerekçeli olarak verilmektedir.127 AİHM’in Mansur/Türkiye kararında görülebileceği üzere, bu konuda yetersiz gerekçe Sözleşmenin ihlaline yol açacaktır.128 Öte yandan, Karakoç/Türkiye kararındaki gibi gerekçenin ihsas-ı rey anlamına gelmemesine de dikkat edilmelidir.129 Belirtilmesi gereken bir diğer husus ise, iç hukukta öngörülen sürelere riayet edilmesinin otomatik olarak AİHS m. 5/3’e uygun hareket edildiği sonucunu doğurmadığıdır. Mahkemeler, tutuklamanın devamına karar verirken AİHM kararlarını göz önünde bulundurmalı ve yargılamayı yaparken “durumun gerekli kıldığı süratle” hareket etmelidirler.130 KKTC hukukunda, kişinin suçu işlediği yönündeki şüphe tutukluluğun uzaması için yeterli görülmemekte; mahkemeler şüpheli veya sanığın kaçması veya kaçacağı şüphesini uyandıran olgular olması,131 şüpheli veya sanığın, delilleri yok etme değiştirme ya da tanık, mağdur ya da başkaları üzerinde baskı yapmalarının kuvvetle muhtemel olması132 gibi hususlar dikkatle değerlendirilerek gerekçesi kararlara yansıtılmaktadır. Burada hatırlatmak istediğimiz bir diğer önemli husus, Türk hukukunun aksine, KKTC hukukunda zorunlu hallerde dahi tutukluluk azami süresinin uzatılmasını öngören bir düzenleme olmadığıdır. Tutuklu bulunan kişinin makul süre içinde yargılanmaya hakkı vardır ve tutuklama süresinin uzaması halinde, bu uzatmayı haklı kılacak inandırıcı gerekçeler ortaya konmalıdır. Aksi takdirde, Türk hukukunda olduğu gibi, tedbir kolayca bir “ceza”ya dönüşebilir.133 KKTC hukukunda bu yönde bir düzenleme olmaması da tutukluluk sürelerinin keyfi olarak uzatılması riskini ortadan kaldırdığından olumlu olarak nitelendirilebilir. 127 Bkz. KTFD Yargıtay/Ceza, D. 2-4/76, Dava No: 2/76, Karar Tarihi: 4.3.1976; KKTC Yargıtay/Ceza, D. 13/2016, Dava No: 85/2016, Karar Tarihi: 15.6.2016; KKTC Yargıtay/Ceza, D. 14/2015, Dava No: 4019/2015, Karar Tarihi: 9.11.2015. 128 AİHM’in Türkiye’ye karşı 08.06.1995 tarihli Mansur kararı, BN. 16026/90. 129 AİHM’in Türkiye’ye karşı 15.10.2002 tarihli Karakoç ve Diğerleri kararı, BN. 27692/95. 130 Tezcan/Erdem/Sancakdar/Önok, El Kitabı, s. 244. 131 Bkz. KKTC Yargıtay/Ceza, D. 13/2016, Dava No: 85/2016, Karar Tarihi: 15.6.2016; KKTC Yargıtay/Ceza, D. 2/2008, Dava No: 33/2008, Karar Tarihi: 3.4.2008; KKTC Yargıtay/Ceza, D. 4/2012, Dava No: 41/2012, Karar Tarihi: 16.2.2012. 132 KKTC Yargıtay/Ceza, D. 13/2016, Dava No: 85/2016, Karar Tarihi: 15.6.2016. 133 Tezcan/Erdem/Sancakdar/Önok, El Kitabı, s. 245.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1