404 Kuzey Kıbrıs Hukukunda Tutuklama Tedbirinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında ... Burada Türk Anayasası ve KKTC Anayasası arasında bir farklılığa dikkat çekilmesi yerinde olacaktır. Türk Anayasasının 19. maddesinin 4. fıkrasında yakalanan kişinin “anladığı bir dilde bilgilendirilme hakkı” ifadesi yer almamaktadır. Bununla birlikte kişinin anlamadığı bir dilde bilgilendirilmesi söz konusu olamayacağına göre, bu noktada bu tür bir yükümlülüğün “bildirme” yükümlülüğüne ilişkin olduğu kabul edilerek bu eksiklik giderilmektedir.137 T.C. Anayasası ile Sözleşme arasında bu noktada doğrudan bir çatışma olmadığı için bildirme yükümlülüğünün amaçsal bir yorumla anladığı dilde birldirme şeklinde yorumlanması maddenin ruhuna uygun olacaktır. KKTC Anayasası, kişiye tutuklama nedenlerinin bildirilmesi için herhangi bir sınırlama öngörmemiştir. Ne var ki, Fasıl 155’in 9. maddesinin 3. fıkrası, suçüstü halinde tutuklanan veya yasal nezaretten firar etmiş olan kişilere, tutuklama nedenlerinin bildirilmesinin geciktirilebileceğini düzenlemektedir. Bu hüküm, Anayasa’nın 16. maddesinin 5. fıkrasıyla uyum içinde gözükmemektedir. Ne var ki, bugüne dek Anayasa Mahkemesi’ne bu hükmün Anayasa’ya aykırılığı ile ilgili herhangi bir başvuru yapılmış olmadığından Anayasa Mahkemesi’nin önüne gelecek olan bir olayda ne karar vereceği merak konusudur. Kanun koyucu, suçüstü halinde olan veya nezaretten firar etmiş olan kişinin, tutuklanma sebebini zaten bildiğini varsayarak bu şekilde bir düzenleme yapmış olsa da bazen şüpheliler o anda tahmin edemeyecekleri bir nedenden ötürü de tutuklanmış olabilirler. Dolayısıyla her halükârda kişiye tutuklanma nedenleri derhal bildirilmelidir. AİHS’in 5. maddesinin 2. fıkrası da yakalanan herkesin, en kısa sürede ve anladığı bir dilde yakalama nedenlerini öğrenme hakkına sahip olduğunu vurgulamaktadır. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi, her şeyden önce Anayasaya aykırılık teşkil edeceği gibi, AİHS’in 5. maddesi de ihlal edilmiş olacaktır.138 Amer/Türkiye kararında başvuran, yakalanmasına müteakiben AİHS’in 5/2 maddesine aykırı olarak yakalanma nedenlerinin kendisine en kısa sürede bildirilmediğini id137 İnceoğlu, İnsan Hakları, s. 200. 138 Stone, Civil Liberties, s. 122; Tezcan/Erdem/Sancakdar/Önok, El Kitabı, s. 232; Doğru/Nalbant, İnsan Hakları C.1, s. 393; Council of Europe, Guide on Article 5 of the Convention – Right to Liberty and Security, Strasbourg 2014, s. 21 http:// www.echr.coe.int/Documents/Guide_Art_5_ENG.pdf (ET. 26.4.2017).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1