54 Cezaevlerinde Hükümlü ve Tutuklulara Yönelik Zor Kullanılmasının ve Kelepçe Takılmasının Sınırları makul ise, kesin olarak gerekliyse, koşulların ciddiyeti ile orantılı ve gerekenden fazla güç kullanılmadıysa haklı ve dolayısıyla yasal olacaktır.34 Burada hükümlü ve tutuklular cezaevlerinde bulunduğu sürece insanlık onurlarının, haysiyetlerinin, maddi ve manevi bütünlüklerinin korunması gerektiği ve onlar bir suçtan tutuklanmış veyamahkûm olmuş olsalar da “modern köleliğin” ötesinde bir yaşam hakkına sahip oldukları bilinmelidir.35 Genel olarak, cezaevi personelinin güç kullanımı, hükümlülerin davranışlarını kontrol etmek için tasarlanmış cezaevi kural ve düzenlemeleri çerçevesi içinde gerçekleşir. Hükümlüler önceden belirlenmiş kural ve düzenlemelerle kontrol edilmelidirler. Bu noktada zor kullanma onları doğrudan kontrol etme aracı olarak kullanılacak bir yol olmaktan ziyade istisnai olarak başvurulacak bir düzeni ve güvenliği koruma yöntemidir.36 Ayrıca cezaevi personeli ile hükümlüler arasındaki ilişkinlerin pozitif olduğu durumlarda zor kullanmayı gerektiren olayların ciddi manada az olduğu birçok araştırmada ortaya konmuştur.37 Dolayısıyla zor kullanmayı gerektiren olayların engellenmesi bakımından öncelikle cezaevi personeli ile hükümlüler arasında iyi bir iletişimin sağlanması gerekmektedir. Hükümlü veya tutukluya karşı zor kullanılmasına ilişkin esaslar 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 50. maddesinde ve Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmelik’in (İnfaz Yönetmeliği) 10. maddesinde düzenlenmiştir. Aynı şeklide 5275 sayılı Kanun’un 116. maddesindeki yollama nedeniyle bu hükümler tutuklular bakımından da aynen geçerlidir. 5275 sayılı Kanun’un “Zorlayıcı araçların kullanılması” kenar başlıklı 50. maddesindeki düzenleme uyarınca; 34 Timur Demirbaş, İnfaz Hukuku, 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2021, s.377 35 “Striking the Right Balance: Toward a Better Understanding of Prison Strikes”, Harvard Law Review, Vol. 132, NO.5, March 2019, s.1490-1519, https://harvardlawreview.org/2019/03/striking-the-right-balance-toward-a-better-understandingof-prison-strikes/, İET: 18.02.2022, s.1519 36 Cyndi Banks, Criminal Justice Ethics: Theory and Practice, 4. Editions, SAGE Publications, London 2016, s.351 37 Dirk van Zyl Smit/ Sonia Snacken, Principles of European Prison Law and Policy: Penology and Human Right, OUP Oxford, New York 2009, s. 320
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1