57 TBB Dergisi 2022 (162) Bahattin ARAS tılılık” ilkesinin bir gereği olarak güç kullanmanın ölçüsü gereken en az seviyede tutulmalı ve gerekli görülen en kısa süre için uygulanmalıdır. (Kural 64.2.) Ayrıca kanunilik ilkesi kapsamında güç kullanmanın şartlarını da kapsayan detaylı düzenlemelerin yapılması gerektiği Cezaevi Kuralları’nın 65. maddesinde belirtilmiştir. Öte yandan Avrupa İşkencenin ve İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Ceza veya Muamelenin Önlenmesi Komitesi (CPT) cezaevinde zor kullanımına ilişkin önemli standartlar belirlemiştir. CPT’ye göre41 cezaevi personeli bazen şiddete başvuran mahkûmları kontrol altına almak için güç kullanmak ve istisnai durumlarda fiziksel olarak kısıtlayıcı gereçler kullanmak durumunda kalabilir. Bunlar, mahkûmların kötü muamele görme olasılığı açısından yüksek riskli durumlardır ve bu yüzden özel önlemler alınmasını gerektirir. Üzerinde herhangi bir biçimde güç kullanılan mahkûmlar, hemen muayene edilme ve gerekirse bir doktor tarafından tedavi edilme hakkına sahip olmalıdırlar. Söz konusu muayene sağlık personeli dışındaki personelin duyamayacağı ve tercihen göremeyeceği bir biçimde yapılmalı ve yapılan muayenenin sonuçları (mahkûmun konuyla ilgili ifadesi ve doktorun bulguları dâhil) resmi olarak kaydedilmeli ve mahkûma isterse bir sureti kendisine verilmelidir. Fiziksel olarak kısıtlayıcı gereçlerin ve aletlerin kullanıldığı nadir durumlarda, mahkûm sürekli ve gerektiği biçimde gözlem altında tutulmalıdır. Ayrıca söz konusu gereçler mümkün olan en kısa sürede çıkarılmalıdır; bu gereçler kesinlikle ceza olarak kullanılmamalı veya kullanım süresi uzatılmamalıdır. Son olarak, CPT’ye göre mahkûmlara karşı güç kullanılan bütün vakalar kaydedilmelidir. 3. Cezaevi Personelinin Zor Kullanma Yetkisinin Sınırları a. Son Çare Olarak Zor Kullanılması Cezaevinde zor kullanımı her zaman son çare olarak görülmelidir. Mümkün olan her yerde personel, ilgili kişiyle konuşmak gibi 41 Avrupa İşkencenin ve İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Ceza veya Muamelenin Önlenmesi Komitesi (CPT), Temel Standartlar, CPT/Inf/E (2002) 1- Rev. 2010 Türkçe/Turkish/Turc, 2. Genel Rapor’dan alıntı [CPT/Inf (92) 3], Prg.53, chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/viewer. html?pdfurl=https%3A%2F%2Fwww.refworld.org%2Fcgi-bin%2Ftexis%2Fvtx %2Frwmain%2Fopendocpdf.pdf%3Freldoc%3Dy%26docid%3D4d78827e2, İET: 14.02.2022
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1