Türkiye Barolar Birliği Dergisi 162.Sayı

58 Cezaevlerinde Hükümlü ve Tutuklulara Yönelik Zor Kullanılmasının ve Kelepçe Takılmasının Sınırları gerilimi azaltma ve iletişim becerilerini kullanarak bir durumu çözmeye çalışmalıdır. Aynı şekilde meşru müdafaa niteliğindeki durumlarda personel güç kullanmayı düşünürken, personel geri çekilme ve yardım çağırma gibi başka seçeneklerin mevcut olup olmadığını düşünmelidir. Burada önemli olan konulardan biri de güç kullanımı her zaman hükümlünün haksız davranmışından kaynaklı olması gerekir. Eğer cezaevi personelinin tahrik ve kışkırtma niteliğindeki davranışlarından kaynaklı olarak hükümlünün zor kullanmayı gerektiren davranışı ortaya çıkmışsa burada ciddi idari problemler var demektir. İnfaz koruma memurları diğer kolluk görevlilerine nazaran istisnai durumlarda ve sınırlı olarak ateşli silah taşıyıp ve kullanabildiğinden dolayı42 kişiye karşı aşamalı olarak zor kullanılırken bedeni ve maddi güç kullanımının yetersiz kaldığı durumlarda ancak silah kullanabilirler.43 b. Orantılı Olarak Zor Kullanılması Cezaevlerinde zor kullanımında önemli olan bir diğer husus ise makul ölçüde güç kullanılmasıdır. Güç kullanmanın makul olup olmadığına karar verirken mahkûmun yaşı, cinsiyeti, olayın olduğu yer, mahkûmun silahlı olup olmadığı ve meydana gelen olayın niteliği ve ağırlığı dikkate alınmalıdır. Cezaevi personeli güç kullanmanın gerekli olup olmadığına karar vermek için ne tür bir zararı önlemeye çalıştığını ve ne tür bir riskle karşı karşıya olduğunu hesap ederek müdahalede bulunmalıdır. Bu noktada yaşam hakkına yönelik risk, uzuvlara yönelik risk, malvarlığına yönelik risk ve kurumun düzenine yönelik risk gibi risk hallerinin ve yapılacak müdahalenin iyi analiz edilmesi gerekir. Bu noktada yaşam hakkına veya vücut bütünlüğüne yönelik bir risk varsa, zor kullanmak orantılı olmak kaydıyla gerekli ve haklı olacaktır. Ancak bir mahkûma verilen bir talimatın yerine getirilmemesi tek başına zor kullanmayı makul ve haklı hale getirmez. Cezaevinde aşamalı olarak zor kullanılırken bedeni ve maddi güç kullanımının yetersiz kaldığı durumlarda silah kullanılması gereken durumlarda doğru ve orantılı bir silahın kullanılması önemlidir. Diğer bir ifade ile doğru bir silahla ölçülü bir şekilde bir zor kullanma 42 Worley/Worley, s.672 43 May/Headley, s.76

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1