69 TBB Dergisi 2022 (162) Bahattin ARAS Mahkeme kararında özgürlüğünden mahrum bırakılan bir kişiye yönelik olarak -kendi eylem ve tavırları mutlaka kuvvet kullanılmasını gerektirmedikçe- zora başvurulması, insan onurunun zedelenmesi ve ilke olarak Anayasa’nın 17. maddesinin üçüncü fıkrasında öngörülen yasağın ihlal edilmesi sonucunu doğurabileceği vurgulanmıştır. Mahkemeye göre Anayasa’nın 17. maddesinin bir yakalamayı gerçekleştirmek için güç kullanımını yasakladığı söylenemez. Ancak bu tür bir güç sadece kaçınılmaz ve asla aşırı olmamak kaydıyla kullanılabilmelidir. Ayrıca kişinin kendi davranışından veya tutumundan dolayı fiziksel güce başvurmak kesinlikle zorunlu hâle gelmedikçe bu gibi fiiller, prensip olarak kötü muamele yasağını ihlal edecektir. Buna göre yakalama sırasında kötü muamele yapıldığı iddiaları değerlendirilirken güç kullanmayı gerektiren bir durumun olup olmadığı ve kullanılan gücün orantılı olup olmadığı gözetilmelidir. Mahkeme somut olay açısından güç kullanmanın koşulları değerlendirilirken başvurucuların 16-17 yaş grubunda çocuk olduğunun da göz önünde tutulması gerektiğini kararında belirtmiştir. Bu bağlamda otoriteyle çatışmanın ergenlik çağının olağan davranışları olduğunu, bu nedenle çocukların tutulduğu kurumların kurallarının bu dönemin özellikleri dikkate alınarak belirlenmesi gerektiğini; bu kurumlarda çalışanların da bu davranışlarla baş etme konusunda uzmanlığa dayalı becerilere sahip kılınması gerektiği vurgulanmıştır. Mahkeme meydana gelen olaylar nedeniyle yapılan müdahalede çocuklara uygulanan zor kullanmanın bu aşamada sırf bir misilleme veya bedensel ceza oluşturmadığı gözetilerek gereksiz ve orantısız bir müdahale bulunmadığı ve açıklanan gerekçelerle başvuruculara yapılan müdahaleyle Anayasa’nın 17. maddesinin üçüncü fıkrasında güvence altına alınan kötü muamele yasağının maddi boyutunun ihlal edilmediği sonucuna varmıştır. D. ZOR KULLANIMININ GEREKLİ OLDUĞU BAZI ÖZEL DURUMLAR Hükümlü veya tutukluya karşı zor kullanılmasına ilişkin esaslar 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 50. maddesinde ve Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmelik’in (İnfaz Yönetme-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1