Türkiye Barolar Birliği Dergisi 162.Sayı

70 Cezaevlerinde Hükümlü ve Tutuklulara Yönelik Zor Kullanılmasının ve Kelepçe Takılmasının Sınırları liği) 10. maddesinde düzenlenmiştir. Bununla birlikte zor kullanmayı gerektiren bazı özel durumlar ise Kanun ve Yönetmelikte ayrıca düzenlenmiştir. 1. Açlık Grevi veya Ölüm Orucunda Bulunanın Zorla Beslenmesi Açlık grevi, hükümlü ve tutukluların haklı olduklarına inandıkları bir kısım hak ve talepleri elde edebilmek adına baskı aracı ya da belli konularda farkındalık oluşturma yöntemi olarak kullandıkları bir yoldur.61 Açlık grevi temel hakların dile getirilmesi yöntemi olarak kullanılsa da hükümlünün ruhsal ve fiziksel sağlığı bakımından doğurduğu sonuçlar ile cezaevi düzenine yönelik etkileri bulunması nedeniyle kanun koyucu tarafından çeşitli hükümlere bağlanmıştır. Açlık grevine giren hükümlülere yönelik olarak onların yaşam hakkını korumak bakımından belli koşulların varlığı halinde zor kullanılarak beslenmesi gerekmektedir. Açlık grevi veya ölüm orucundaki tutuklu ve hükümlülerin zorla beslenmesi ancak yaşam hakkının ciddi bir tehlike noktasına gelmesi ve tıbbi gerekliliğinin varlığının ikna edici bir şekilde ortaya konulması halinde yapılabilir.62 5275 sayılı Kanun’un “Hükümlünün kendisine verilen yiyecek ve içecekleri reddetmesi” kenar başlıklı 82. maddesinde açlık grevine gittiklerinden dolayı kendilerine verilen yiyecek ve içecekleri reddedenlerle alakalı yapılacaklar düzenlenmiştir. Buna göre hükümlüler, hangi nedenle olursa olsun, kendilerine verilen yiyecek ve içecekleri sürekli olarak reddettikleri takdirde; bu hareketlerinin kötü sonuçları ile bırakacağı bedensel ve ruhsal hasarlar konusunda ceza infaz kurumu hekimince bilgilendirilirler. Psiko-sosyal hizmet birimince de bu hareketlerinden vazgeçmeleri yolunda çalışmalar yapılır ve sonuç alınamaması hâlinde, beslenmelerine kurum hekimince belirlenen rejime göre uygun ortamda başlanır. Buna göre açlık grevi nedeniyle bilinci kapalı hükümlü veya tutuklu bilinç kaybı veya koma halinde müdahale edilip edilmemesi konusunda daha önceden herhangi bir irade beyanında bulunmamışsa doktor ancak geri döndürülemez zararların 61 Recep Doğan, “Açlık Grevine Müdahale, Hukuka Uygunluk Nedenleri ve AİHM Yaklaşımı”, Ankara Barosu Dergisi, Ankara 2021, S.2, s.196; Demirbaş, s.198-199 62 Demirbaş, s.200

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1