Türkiye Barolar Birliği Dergisi 162.Sayı

74 Cezaevlerinde Hükümlü ve Tutuklulara Yönelik Zor Kullanılmasının ve Kelepçe Takılmasının Sınırları kullanılması da istisnai bir durumdur ve ancak kişinin çıplak aramaya izin vermemesi veya aranan kişinin beden çukurlarında bir şeyin bulunduğuna dair makul ve ciddi emarelerin bulunması hâlinde başvurulabilir. Ancak burada zor kullanılmadan önce hükümlü veya tutukludan madde veya eşyanın kendisi tarafından çıkartılması konusunda uyarılması ve uyarıya rağmen bu yapılmadığı takdirde zor kullanılarak beden çukurlarında arama yapılacağının kendisine ihtar edilmesi zorunludur. Anayasa Mahkemesi Mehmet Arslan Kararında70 başvurucu 19.02.2018 günü naklen geldiği ceza infaz kurumuna girişte yapılan çıplak arama sırasında hukuka aykırı güç kullanımı nedeniyle kötü muamele yasağının ihlal edildiğini iddia etmiştir. Başvurucunun aynı gün yapılan (19.2.2018- saat 11.27) muayene sonucunda “her iki kulağında yeni oluşmuş kızarıklık ve sağ dirseğinde yeni oluşmuş yüzeysel iki kesi” tespit edilmiştir. Başvuruyu değerlendiren Mahkeme “…İnfaz kurumuna girişte tutuklu veya hükümlülerin üzerinde sakıncalı eşyalar bulunup bulunmadığının kontrolü açısından üzerlerinin aranması ve bu işleme karşı çıkıldığında, diğer bir ifadeyle direnildiğinde bu kişilere müdahale edilerek dirençlerinin kırılması olağan karşılanmalıdır. Başvurucunun direnç göstererek hangi eylemde veya eylemsizlikte bulunduğu ya da infaz görevlilerinin bu dirence müdahalesinin şekli tam olarak Başsavcılık kararında açıklanmamakta ise de başvurucunun arama yapılmasına izin vermemesi nedeniyle infaz koruma görevlilerince zor kullanılarak kıyafetlerinin kısmen çıkarılarak arandığı, bu sırada hafif ölçüde yaralandığı başvuruya yansıyan olgular ve İnfaz Hâkimliği karar gerekçesinden anlaşılmıştır. Dolayısıyla arama yapılmasının sağlanması amacıyla infaz görevlilerince zor kullanılmasının kaçınılmaz hâle geldiği gözlemlenmiştir… Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 17. maddesinin üçüncü fıkrasında güvence altına alınan kötü muamele yasağının ihlal edilmediğine karar verilmesi gerekir” şeklinde karar vermiştir. Mahkeme çıplak aramanın koşullarının oluşup oluşmadığını dikkate almadan, hangi gerekçelerle çıplak aramaya karar verildiğini ve beden çukurlarında arama haricinde zor kullanılması yasakken hangi somut gerekçelerle zor kullanıldığını irdelemeden ihlal olmadığına karar vermiştir. 70 AYM Mehmet Arslan Kararı, Başvuru No: 2019/791, K.T:24.11.2021, Prg.56

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1