75 TBB Dergisi 2022 (162) Bahattin ARAS II. ZOR KULLANMA KAPSANMINDA CEZAEVİNDE KELEPÇE TAKILMASI A. KOLLUĞUN KELEPÇE KULLANMA YETKİSİ Kolluğun zor kullanma yetkisi kapsamında maddi güç71 uygularken başvurduğu kelepçe kullanımı, kaçma girişimlerinin engellenmesi veyahut kişinin kendisine veya başkasına zarar vermesinin engellenmesi bakımından başvurulan bir yöntemdir. Kişinin hareket kabiliyetlerini kısıtlamak için el veya ayak bileklerini bağlamaya yarayan her türlü aracı ifade eden kelepçe kolluk bakımından bir emniyet ve güvenlik aracıdır.72 Burada nihai hedef kişiyi etkisiz hale getirmek ve olayı kontrol altına almaktır.73 Kolluğun kelepçe takma yetkisine ilişkin temel düzenleme 2559 sayılı Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu’nun 13. maddesidir. Maddedeki düzenleme uyarınca yakalanan kişilerin kaçması veya saldırıda bulunmasının önlenmesi bakımından kişinin sağlığına zarar vermeyecek şekilde her türlü tedbir alınabileceği belirtilmiştir. Burada madde metninde geçen “her türlü tedbir” ifadesi, kelepçe takmayı da kapsamaktadır.74 Maddedeki bu tanımdan hareketle Yakalama Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliği’nin 7. maddesinde yakalanan veya tutuklanarak bir yerden diğer bir yere nakledilen kişilere, kaçacaklarına ya da kendisi veya başkalarının hayat ve beden bütünlükleri bakımından tehlike arz ettiğine ilişkin belirtilerin varlığı hallerinde kelepçe takılabileceği açıkça belirtilmiştir. Diğer taraftan 5271 sayılı ceza Muhakemesi Kanunu’nun “Yakalanan veya tutuklanan kişilerin nakli” kenar başlıklı 93. maddesinde ise yakalanan veya tutuklanarak bir yerden diğer bir yere nakledilen kişilere, kaçacaklarına ya da kendisi veya başkalarının hayat ve beden bütünlükleri bakımından tehlike arz ettiğine ilişkin belirtilerin varlı71 PVSK’nın 16. maddesinin 3. fıkrasının (b) bendi uyarınca “Maddî güç; polisin direnen kişilere karşı veya eşya üzerinde bedenî kuvvetin dışında kullandığı kelepçe, cop, basınçlı su, göz yaşartıcı gazlar veya tozlar, fizikî engeller, polis köpekleri ve atları ile sair hizmet araçlarını, ifade eder”. 72 Feridun Yenisey, Kolluk Hukuku, 2.Baskı, Beta Yayınları, İstanbul 2015, s.251; Alçalar, s.95 73 Eryılmaz/Bozlak, s.241 74 Alçalar, s.95
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1