76 Cezaevlerinde Hükümlü ve Tutuklulara Yönelik Zor Kullanılmasının ve Kelepçe Takılmasının Sınırları ğı hâllerinde kelepçe takılabileceği düzenlenmiştir. Esasen kolluğun kelepçe yetkisini açıkça düzenleyen yasal düzenleme bu hükümdür.75 Ayrıca Çocuk Koruma Kanunu’nun 18. maddesindeki emredici düzenleme uyarınca çocuklara zincir, kelepçe ve benzeri aletler takılamaz. Ancak zorunlu hallerde çocuğun kaçmasını, kendisinin veya başkasının hayat veya beden bütünlükleri bakımından doğabilecek tehlikeleri önlemek için kolluk tarafından gerekli önlem alınabilir. Burada çocuklar bakımından kelepçe yasağı söz konusudur.76 Kelepçe takılmasındaki temel amaç ilgili kişiyi oluşturduğu bozucu ortam içerisinde “etkisiz hale getirmek” ve olayı “kontrol altına almak” olup kelepçe bir cezalandırma aracı olarak kullanılamaz.77 Aynı şekilde kelepçe uygulaması kişiyi rencide etme maksatlı olarak, ifşa gayesi güdülerek yapılmış olması hâlinde AİHS’nin 3. maddesi bağlamında insanlık dışı onur kırıcı muamele yasağı ihlal edilmiş olacaktır.78 Dolayıyla haksız ve orantısız kelepçe kullanılması kişinin bedensel ve ruhsal bütünlüğüne zarar verilebilmesi mümkün olduğundan ortaya hak ihlallerinin ve suç tanımına uyan sonuçların ortaya çıkması mümkündür.79 Bu bağlamda kolluğun kelepçe kullanma yetkisinde sınırları aşması, haksız ve orantısız kelepçe kullanması halinde eylemin niteliğine göre başta TCK’nın 256. maddesinde tanımlanan “Zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması suretiyle görevin kötüye kullanılması” suçu olmak üzere, işkence (TCK. md 94) ve eziyet ((TCK. md.96) gibi suçlar oluşacaktır.80 75 Nurullah Kunter/Feridun Yenisey/Ayşe Nuhoğlu, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Bası, Arıkan Yayıncılık, İstanbul 2006, s.421; Feridun Yenisey/Ayşe Nuhoğlu, Ceza Muhakemesi Hukuku, 9. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2021, s.341 76 Bahri Öztürk/Durmuş Tezcan/Mustafa Ruhan Erdem/Özge Sırma Gezer/Yasemin F.Saygılar Kırıt/Esra Alan Akcan/Özdem Özaydın/Efser Erden Tütüncü/ Derya Altınok Villemin/Mehmet Can Tok, (Öztürk ve Diğerleri), Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Güncellenmiş 15. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2021, s.456-865; Veli Özer Özbek Koray/Doğan/Pınar Bacaksız, Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2021. S.241 77 Altuntop, 879 78 AİHM Mursic/Hırvatistan Kararı, Başvuru No: 7334/13, K.T:20.10.2016, Prg.91 vd. 79 Mutaf, s.243 80 Altuntop, s.880
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1