81 TBB Dergisi 2022 (162) Bahattin ARAS C. KELEPÇE TAKILABİLECEK İSTİSNAİ HALLER 1. Sevk ve Nakil Sırasında Kelepçe Takılması 5275 sayılı Kanun’un “Zorlayıcı araçların kullanılması” kenar başlıklı 50. maddesindeki düzenleme uyarınca yetkili makamın önüne getirildiğinde çıkarılmak kaydıyla, sevk ve nakil sırasında kaçmayı önlemek için kelepçe ve bedensel hareketleri kısıtlayıcı araçlar kullanılabilir. Benzer düzenleme İnfaz Yönetmeliği’nde de yer almaktadır. Mevcut mevzuat hükümleri incelendiğinde hükümlü ve tutukluların sevk ve nakilleri sırasında kelepçe güvenlik gerekçesiyle takılabilir. Burada esasen kelepçenin takılması zorunluluğu idarenin takdirine bırakılmıştır. Gerekli güvenlik tedbirlerinin alındığı ring aracıyla şehirlerarası nakil işlemi sırasında herhangi bir somut güvenlik riski bulunmadığı sürece hükümlünün kelepçeli olarak araç içerisinde bekletilmesi keyfi uygulama olacaktır. Bu noktada idareye bir takdir hakkı tanınmış olup her takdir hakkının kullanılmasında olduğu gibi somut koşullar çerçevesinde hakkaniyete uygun bir değerlendirmeyle bu takdir hakkının kullanılması gerekir. Zira kelepçe yetkili makamın önüne getirildiğinde çıkarılmak kaydıyla, sevk ve nakil sırasında kaçmayı önlemek için takılır. Kişinin kaçma durumu söz konusu değilse saatlerce kelepçeli bir şekilde kapalı araç içerisinde tutulma nihayetinde Sözleşme’nin 3. ve Anayasa’nın 17. maddesi kapsamında kötü muameleye dönüşebilir.86 Sevk ve nakil sırasında kelepçe gibi hareket kısıtlayıcı araçların kullanılması, hukuka uygun bir tutma kararıyla ilgili olarak uygulanması ve makul ölçüde gerekli olandan fazla güç kullanmayı içermemesi veya kişinin kelepçeli halini kamuya ifşa etme amacı taşımaması halinde Sözleşme’nin 3. maddesi bakımından bir sorun doğurmaz. Bu işlemin uygulanmasında kişinin kaçma, yaralamaya veya bir zarara sebebiyet verme riski bulunup bulunmadığı dikkate alınmalıdır.87 Diğer taraftan duruşmaya sevk sırasında da benzer hassasiyetlerin gösterilmesi gerekir. Tutuklu kişinin duruşmaya katılacağı men%2F482020134215mahpus%2520haklar%25C4%25B1%2520olarak%2520de%25C 4%259Fi%25C5%259Ftirelim%2520ba%25C5%259Fl%25C4%25B1%25C4%259F% 25C4%25B1.pdf&clen=4887153&chunk=true, İET:11.02.2022) 86 Aras/Güverçin, s.582 87 Doğru/Nalbant, s.169
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1