116 &H]a +XkXkXnda 7akdLUL øndLULP 1HdHnOHULnLn 8\JXOanPaVÕ 6RUXnX YH 7RSOXPVaO BHkOHnWL bir cezanın takdir edilmesi, adaletinin sağlanması açısından önem taşımaktadır.19 Soyut cezanın ne kadar olması gerektiği hususu, kanun koyucunun takdirine giren bir konu olarak değerlendirilmektedir. Buna göre, suça ilişkin cezanın yetersiz olduğu eleştirisi, uygulayıcılardan çok ancak kanun koyucuya yöneltilebilecektir.20 Belirtilen koşullara göre temel ceza belirlenirken gösterilen gerekçenin, aynı zamanda bir artırımmaddesi olarak düzenlenmemiş olması gerekir. Örneğin, kasten yaralama suçunun silahla işlendiği gerekçesiyle temel ceza alt hadden uzaklaşılarak verilemeyecektir, zira kasten yaralama suçunun silahla işlenmesi, zaten Kanun’da Ayrı bir artırım nedeni olarak öngörülmüştür. Bu temel kurala, “çifte değerlendirme yasağı” da denilmektedir. Bu yasak ile ceza artırımı veya indirimi için öngörülen bir ölçütün, birden fazla kez kullanılması önlenmektedir.21 TCK’nın 62/2. maddesinde belirtilen suçun işleniş biçimi kavramı, temel cezanın belirlenmesi ölçütlerinden en önemlisidir. Kanuni tanımda yer alan suç tipleri, farklı şekil veya yöntemle işlenebilir. Bazı suçların gerçekleştirilmesi biçimi, daha ağır veya yoğun şekilde gerçekleşmektedir. Örneğin, hakaret suçunu işleyen failin, mağdur yalnızken hakaret etmesiyle mağdurun yanında çocukları var iken hakaret etmesi, suçun işleniş şekli açısından ve ihlal ettiği değerler noktasında farklılık gösterecektir.22 Aynı şekilde, çok uzun süreli hürriyetinden yoksun kılma, bir fiille birden fazla hukuksal sonucun doğması, dolandırıcılıkta yapılan hilenin boyutu, sahtecilik suçlarında belge sayısının çokluğu, trafik suçlarında, failin aşırı hızlı araç kullanması veya aynı hükümde birden fazla artırım nedeninin bulunmasında, suçun işleniş şekli cezanın belirlenmesinde etkili olacaktır.23 19 Yerdelen, s. 138.; Toroslu N., “Ceza Hukuku Genel Kısım”, s. 369. 20 Taneri, s. 948.; Üzülmez, s. 203. 21 Enver Kumbasar, “TürkHukukundaCezanınBelirlenmesi”,MarmaraÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış YL Tezi), İstanbul, 2006.; İçel, s. 651.; Kayıhan İçel/Füsun Sokullu Akıncı, Yaptırım Teorisi, 2. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2002, s. 135. 22 Özbek/Doğan/Bacaksız/Tepe, s. 604; Hamide Zafer, Ceza Hukuku Genel Hükümler TCK m. 1-75, 6. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2016, s. 545.¸ Özgenç, “Genel Hükümler”, s. 889. 23 Yerdelen, s. 175.; Taneri, s. 147.; Urs Kindhauser, Strafgesetzbuch Lehr-und Praxkommentar, 2. Auflage, Baden-Baden 2005, § 46, kn. 37.; İçel/Sokullu Akıncı/
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1