118 &H]a +XkXkXnda 7akdLUL øndLULP 1HdHnOHULnLn 8\JXOanPaVÕ 6RUXnX YH 7RSOXPVaO BHkOHnWL ve tehlike suçlarında, yaratılan tehlikenin boyutu önemlidir. Zararın ve tehlikenin azlığı, alt hadden veya alt hadde yakın bir ceza belirlenmesi için, zararın veya tehlikenin fazlalığı, alt hadden çok daha fazla uzaklaşılması için gerekçe oluşturabilecektir.28 TCK’nın 35. maddesi gereğince, teşebbüs nedeniyle indirim yapılırken de meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığı ölçütü, teşebbüs ile ilgili gerekçede yer aldığından, mükerrer değerlendirme yasağının, teşebbüs aşamasında kalan suçlar için uygulanmayacağı ifade edilirken,29 bu gerekçenin, teşebbüste kalan suçlar açısından, sadece sonuç cezanın belirlenmesinde esas alınabileceği yönünde görüşler ifade edilmiştir.30 Kanaatimizce de, zarar veya tehlikenin ağırlığı ölçütü, teşebbüs aşamasında kalan suçlar açısından temel cezanın belirlenmesinde uygulanmamalıdır. Failin kasıt veya taksire dayalı kusurunun ağırlığı şeklindeki ölçüt, kanunda açık bir şekilde “kusur ilkesi” şeklinde ifade edilmemiş ise de31 suçu işleyen kişinin, eyleme ne kadar yoğunlaştığı veya ne kadar tedbirsizlik ve dikkatsizlikle hareket ettiği bu ölçüt açısından önem taşıyacaktır. Örneğin, tasarlayarak kasten yaralama eyleminin, kanunda nitelikli bir hal olarak düzenlenmediği dikkate alındığında, bu şekilde suç işleyen, plan yapan veya kurgulayan fail hakkında temel ceza alt hadden uzaklaşılarak belirlenmelidir. Taksirle işlenen suçlarda da alınması gereken önlemlerden hiçbirisinin alınmadığı bir durumda da kusurun derecesi dikkate alınarak, TCK’nın 22/4. maddesine göre alt hadden uzaklaşılarak ceza belirlenecektir.32 Bu kapsamda, failin kasıtlı suçlardaki ısrarlı hareketleri, kusuru artıran bir etken olarak kabul edilirken, failin, iradesinin zayıf olması, madde bağımlısı olması gibi etkenler, kusur durumunu azaltan unsurlar olarak gösterilebilecektir. Buna göre, failin salt sabıkalı olması, alt sınırdan uzaklaşmak için tek başına bir ölçüt olarak değerlendirilemeyecektir.33 Bazı yazarlar, kasıt veya taksire dayalı kusurun ağırlığı ölçütünü, kanunda yazılmasa bile dikkate alınması gereken bir ölçüt 28 Özbek/Doğan/Bacaksız/Tepe, s. 605.; Çakmut/Zafer/Centel, s. 579.; İçel, s. 652. 29 Taneri, s. 151.; İÇEL, s. 652. 30 Özbek/Doğan/Bacaksız/Tepe, s. 699.; Özgenç, “Genel Hükümler”, s. 903. 31 Çakmut/Zafer/Centel, s. 583. 32 Yargıtay CGK, 13/05/2014; 676-252 E. K.; İçel, s. 652. 33 Farklı yöndeki karar için bkz. Yargıtay CGK, 03/06/2014, 15/714; 300 E. K.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1