133 TBB Dergisi 2022 (163) Mustafa ATALAN burada dikkate alınması mümkün olacaktır. Örneğin, mahkeme kararında, belirtilen sınırlı ölçütleri esas alırken; failin mesleği, ekonomik durumu, yaşadığı sosyal çevre, iyi veya kötü alışkanlıkları, gelecekten beklentileri, hedefleri, ailevi durumu, arkadaşlarıyla olan uyumu, disiplin kurallarına ve toplumsal kurallara uymakta gösterdiği çabası gibi hususlardan beslenerek takdiri indirimin yapılıp yapılmayacağı veya indirim oranın ne kadar olacağını belirleyecektir. Takdiri indirimin işlenen suçla doğrudan bir bağlantısı olmadığı dikkate alınarak, suçun vahim nitelikte olması, suçta kullanılan aletlerin niteliği, suçun işlendiği yer ve zaman dilimi, suçun işleniş biçimi gibi temel cezanın belirlenmesinde dikkate alınan unsurların, takdiri indirim konusunda dikkate alınması mümkün değildir.76 Örneğin, genel olarak toplumsal kurallara uyan ve sosyal çevresinde olumlu intiba uyandıran bir fail hakkında, cezanın failin geleceği üzerindeki etkileri de dikkate alınarak lehe değerlendirme yapılabilecektir. Buna karşın, ekonomik durumu çok iyi olan bir failin geçmişi ile ilgili olumsuz bir durum var ise bu fail hakkında, takdiri indirim uygulanmayabilecektir. B. Takdiri İndirimin Uygulanması Esasları 1. Hâkimin Takdir Hakkının Sınırları ve Gerekçeli Karar Verme Zorunluluğu Hukukta keyfilik olmadığına göre, hukuku uygulayanların da keyfi olarak karar vermesi mümkün değildir. Hâkim karar verirken, hukuk sisteminin belirlediği bütün ilkelere uymak zorundadır. Bu nedenlerle, takdiri indirim konusunda da belirlenen ölçütlere göre ve bu takdir hakkını failin durumuna uygun düşecek şekilde belirlenmesi zorundadır.77 Anayasa’nın 141 ve 5271 sayılı CMK’nın 34/1, 230. maddeleri uyarınca, mahkeme kararlarının denetime olanak verecek biçimde açık ve gerekçeli olması ve denetim organlarının bu işlevini yerine getirmesi için gerekçe bölümünde, mevcut delillerin tartışılması ve değerlendi76 Çakmut/Zafer/Centel, s. 588. 77 Özbek/Doğan/Bacaksız/Tepe, s. 624.; Artuç/Akkaya/Gedikli, s. 380.; Çakmut/ Zafer/Centel, s. 582.; Üzülmez, s. 231.; Taneri, s. 132.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1