156 0HdHnL <aUJÕOaPa +XkXkXnda 7anÕ÷Õn ( 'XUXşPa LOH 'LnOHnLOPHVL YH .LşLVHO 9HULOHULn GİRİŞ Medeni yargılama hukukunun temel kanunu olan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK), 22.07.2020 tarihli ve 7251 sayılı Kanun ile geniş kapsamlı değişikliklere uğramıştır. Değişikliğe uğrayan maddelerden biri de HMK m. 149 ile ses ve görüntü nakli yoluyla duruşma yapılabilmesine ilişkin düzenlemedir. Halihazırda dijitalleşmenin yaygınlaşmakta olduğu günümüzde COVID-19 pandemisinin de etkisiyle yargılama faaliyetlerinde de diğer hukuk düzenlerindeki gelişmelere paralel olarak, HMK m. 149’un uygulamaya geçilmesinin önemine doktrinde dikkat çekilmeye başlanmış,1 dolayısıyla aslında zaten önceden mevcut olan ses ve görüntü nakli ile duruşma yapılması (çalışmada belirtilen haliyle e-duruşma) daha fazla önem kazanmıştır. Ne var ki çalışmamızda da değineceğimiz üzere e-duruşma ile yargılama faaliyetlerine devam ederken, kanun koyucunun ve mahkemelerin göz önünde bulundurması gereken birçok faktör bulunmaktadır. E-duruşma yapılmasına karar verecek olan hâkim, bu kararı verirken tarafların menfaatlerini, yargılama hukukuna hâkim olan ilkeleri ve doğrudanlık ilkesini dikkate alarak karar vermek durumundadır. Delillerin değerlendirilmesi ve bu arada tanığın dinlenilmesi bakımından hâkimin doğrudanlık ilkesini gözetmesi özellikle önem taşımakta, tanık deliline dayanan tarafların adil yargılanma haklarının da zarar görmemesi gerekmektedir.2 Yargılamanın ve tarafların menfaatinin yanı sıra e-duruşma yoluyla dinlenilen tanıkların, özellikle kişisel verilerin korunması bağlamında menfaatlerinin korunmasının da e-duruşma yoluyla tanık dinlenilmesi kapsamında dikkate alınması gereken bir konu olduğu düşüncesindeyiz. 1 Buse Dişel, “İsviçre Hukukunda Kovid-19 Sebebiyle Yargıda Alınan Tedbirler Özellikle Medenî Yargıdaki Düzenlemeler ve Bu Düzenlemelerin Ülkemiz Açısından Değerlendirilmesi”, Lexpera Blog, 22.05.2020 (https://blog.lexpera.com. tr/isvicre-hukukunda-kovid-19-sebebiyle-yargida-alinan-tedbirler-ozelliklemedeni-yargidaki-duzenlemeler-ve-bu-duzenlemelerin-ulkemiz-acisindandegerlendirilmesi/ , erişim tarihi: 18.10.2022). Hakan Pekcanıtez/Evrim Erişir, “Koronavirüs (Covid-19) Salgınına Karşı Alınan, Medenî Usûl ve İcra-İflâs Hukukunu İlgilendiren Önlemler”, Legal Blog, 03.06.2020 (https://legal.com.tr/blog/ genel/koronavirus-covid-19-salginina-karsi-alinan-medeni-usul-ve-icra-iflashukukunu-ilgilendiren-onlemler/ , erişim tarihi: 18.10.2022). 2 Selçuk Öztek, “HukukMuhakemeleri Kanunu’nun Aleniyet İlkesine İlişkin 28’inci maddesi ile Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla veya Başka Yerde Duruşma İcrasına İlişkin 149’uncu maddesinde 7251 sayılı Kanun’la Yapılan Değişiklikler Hakkında Bazı Düşünceler”, Adalet Dergisi, Sayı 66, 2021/1, s. 654.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1