161 TBB Dergisi 2022 (163) Banu ULUSAN isticvabı mümkün değildir ancak tanık olarak dinlenilebilir.23 İhtiyari dava arkadaşlarından biri ise kendi davası için önemli olmayan ama diğer dava arkadaşının davası için önemli olan vakıa hakkında tanık olabilir.24 İkamesi mümkün olmayan bir delil olması sebebiyle, yaş, cinsiyet, taraflara yakınlık ve sair özellikler tanık olmaya engel değildir.25 Ancak bu özellikler elbette tanık beyanı değerlendirilirken göz önünde bulundurulur.26 Tanık delili, tanığın bir vakıayı tamamen aklında tutması ve gerçeği anlatmasının zorluğu ile bilerek gerçeğe aykırı tanıklık yapma ihtimali gibi sebeplerle zayıf bir delil olduğundan,27 ancak küçük meblağlar ve seneden bağlanması imkânsız olan hukuki işlemler ve hukuki fiiller için kabul edilebilirdir.28 Usulüne uygun olarak davet edilen tanıklar, Türk yargısına tabi oldukları sürece tanıklık yapmak zorundadır.29 Bu zorunluluk mahkeme huzurunda hazır bulunmayı, tam ve doğru beyanda bulunmayı ve yemin etmeyi kapsar.30 Bu zorunluluğa uygun davranmayan tanık, zorla getirilir ve haklı sebeplerini ileri sürmedikçe disiplin para cezasıyla gelmemesinin sebep olduğu giderlere mahkûm edilir (HMK m. 245). Tanığın mahkeme huzurunda dinlenilmesi, doğrudanlık ilkesinin bir gereğidir.31 Sadece doğrudanlık ilkesi değil, tanık delilinin değerlendirilmesi hususunda kendine has zorluklar da tanığın yargılamayı yürüten hakimce bizzat dinlenilmesini elzem kılmaktadır. Eğer tanık delilinin doğrudan değerlendirme olmadan da uygun şekilde incelenebileceği kanaatine varılabiliyorsa, mahkemedeki üye hakimlerden biri tarafından ya da başka bir mahkemece de tanığın dinlenilmesi mümkündür.32 23 Michael Huber, ZPO §373 Beweisantritt, Musielak/Voit ZPO, 18. Auflage 2021, Rn. 8; Atalay, s. 1887. 24 Kuru, s. 757. 25 Atalay, s. 1887; Postacıoğlu/Altay, s. 712; Ejder Yılmaz, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2021, s. 4032. 26 Atalay, s. 1887. 27 Atalı/Ermenek/Erdoğan, s. 521; Görgün/Börü/Kodakoğlu, s. 538. 28 Kuru, s. 758. 29 Kuru, s. 758; Postacıoğlu/Altay, s. 700; Fatih Tahiroğlu, “Medeni Usul Hukukunda Tanığın Hazır Bulunma Yükümlülüğü”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8 (2), Güz 2021, s. 620; Tanrıver, s. 882. 30 Atalay, s. 1897; Tahiroğlu, s. 619; Atalı/Ermenek/Erdoğan, s. 524; Musielak/Voit ZPO, ZPO §373, Rn. 9. 31 Musielak/Voit ZPO, ZPO §373, Rn. 5; Tanrıver, s. 889. 32 Musielak/Voit ZPO, ZPO §373, Rn. 5.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1