169 TBB Dergisi 2022 (163) Banu ULUSAN bulundukları yerde, ses ve görüntülerinin simültane şekilde mahkeme salonuna aktarılması suretiyle katılımına karar verebilmektedir (ZPO §128a Abs. 1). Taraf ve taraf temsilcileri için re’sen veya talep üzerine bu imkânın kullanılmasına karar verilebilirken, tanık veya bilirkişinin beyanı alınırken ses ve görüntü naklinden faydalanılabilmesi için tarafların talebi gerekmektedir (ZPO §128a Abs. 2). Tanık ve bilirkişinin bu şekilde beyanları alınırken, bulundukları yerden Abs. 1 uyarınca duruşmaya katılan taraf ve temsilcilerine de naklen yayın yapılır. Ses ve görüntü nakli yoluyla elde edilen veriler kaydedilemez (ZPO §128a Abs. 3). Görüldüğü gibi Türk hukukunun tersine Alman hukukunda tanık ve bilirkişinin bu yolla dinlenilmesi için tarafların veya tanığın/bilirkişinin66 talebi gerekliyken, taraf ve vekilleri için re’sen karar verilmesi de mümkündür. Alman hukukunda hâkimin e-duruşma yapılmasına re’sen karar verebilmesinin nedeni, birçok yerde teknik altyapı yetersizliği de dahil olmak üzere, bazı sebeplerle video konferans teknolojisinin benimsenmemiş olmasından ötürü, tarafların talepleriyle bağlı olmadan e-duruşma yapılabilmesine karar vermenin gerekliliğiyle açıklanmakta, uygulamada bu kuralın olumlu geri dönüşleri olduğuna da dikkat çekilmektedir67. Öte yandan, Türk hukukunda olduğu gibi68 ses ve görüntü nakliyle duruşma yapılabilmesi için gereken sisteme ilişkin herhangi bir kural düzenlemede yer almamaktadır.69 E-duruşmanın amacı esasen, duruşmaya katılanların seyahat etmesine gerek kalmadan bulundukları yerde duruşmaya katılarak, duruşma tarihinin belirlenmesini kolaylaştırmak suretiyle yargılamayı hızlandırmak,70 böylece usul ekonomisini sağlamaktır.71 Bu noktada doğrudanlık ilkesinden bir miktar sapılması, kanun koyucu tarafından kabul edilebilir sayılmaktadır.72 Alman doktrininde hâkimin e-duruşma yapılmasına karar verirken, video konferans yoluyla sözlü 66 BeckOK ZPO, §128a, Rn. 10. 67 BeckOK ZPO, §128a, Rn. 2; MüKo ZPO, §128a, Rn. 2. 68 Her ne kadar daha önce değindiğimiz Yazı İşleri Yönetmeliği m. 218 mevcut ise de bu hüküm kullanılacak sisteme dair hiçbir şeyi netleştirmemektedir. 69 MüKo ZPO, §128a, Rn. 1. 70 MüKo ZPO, §128a, Rn. 1; Müsielak/Voit, ZPO §128a, Rn. 1. 71 BeckOK ZPO, §128a, Rn. 5. 72 MüKo ZPO, §128a, Rn. 1.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1