194 .X]H\ .ÕEUÕV 7Uk &XPKXUL\HWL +XkXkXnda 6R\adÕnÕn .a]anÕOPaVÕ YH 'H÷LşWLULOPHVL Ad üzerindeki hakkın ihlâli halinde kişi koruma talep edebilir.10 Soyadının kullanılmasının çekişmeli olması yani bir kimsenin kullandığı soyadını kullanmaya hakkı olmadığı itirazının ileri sürülmesi durumunda, kişi Aile Mahkemesi’nden soyadını taşımaya ve kullanmaya hakkı olduğunun tespitini isteyebilir (TCSKY m. 16 bent 1). Diğer taraftan, bir kimsenin hakkı olmadan başkasına ait bir adın bir başka kişiye, eşyaya verilmesi durumlarında adın gaspı söz konusu olur. Soyadı gasp edilen ve soyadının haksız kullanılmasından zarar gören kişi haksız kullanıma son vermek için dava açabilir (TCSKY m. 16 bent 2).11 I. KKTC Hukukunda Soyadının Tarihi Gelişimi Kıbrıs Adası 1878 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından İngiliz idaresine kiralanıncaya kadar Ada’da Osmanlı Devleti’nin Hukuku uygulanmaktaydı.12 Osmanlı Devleti döneminde soyadı kullanma zorunluluğu olmamakla beraber kişileri birbirinden ayırt edebilmek veya bir aileye mensubiyeti göstermek için lâkap, aile veya baba adı veyahut kişilerin memleketi gibi ifadeler kullanılmaktaydı.13 Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulmasının ardından, 1934 yılında Türkiye’de Soyadı Kanunu14 kabul edilerek soyadı taşıma zorunluluğu getirilmiştir.15 Kıbrıs Türk toplumu bu dönemde İngiliz sömürge yönetimi altında olmasına rağmen, Türkiye’deki gelişmeleri sürekli yakından takip etmiş, Atatürk İlke ve İnkılâplarını oldukça hızlı bir şekilde benimsemiştir.16 Bu yüzden hiçbir yasal zorunluluk olmaması10 Deniz Ergene, “İnsan Hakları Hukukundaki Gelişmeler Işığında Türk Hukukunda Kadının ve Çocuğun Soyadı Meselesi ve Medeni Kanun’da Değişiklik Önerisi”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, İstanbul 2011, C. 31, S. 2, s. 127; Öztan, s. 429. 11 Yargıtay Aile, 3/1981, 20.05.1981 tarihli karar için bkz. Hamdi Atalay, Türk Cemaatı İstinaf Mahkemesi Yargıtay/Aile Hukuku Kararları, Lefkoşa 1994, s. 275. 12 Ayrıntılı bilgi için bkz. Turgut Turhan, “Tarihsel Bakış Açısıyla Kıbrıs Türk Hukuk Sistemi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ankara 2008, C. 57, S. 2, s. 254 vd. 13 Sabit Dokuyan, “Soyadı Kanunu ve Kanun’un Uygulanma Süreci”, Tarih İncelemeleri Dergisi, İzmir 2016, C. 31, S. 1, s. 130; Ekrem Buğra Ekinci, “İyi Para İyi Soyadı”, (https://www.ekrembugraekinci.com/article/?ID=159, Erişim Tarihi: 05.04.2022). 14 Soyadı Kanunu, Kanun Numarası: 2525, Kabul Tarihi: 21.06.1934, RG 2.07.1934/2741. 15 Dokuyan, s. 140. 16 Örneğin 1951 yılında yürürlüğe giren Fasıl 339 Türk Aile Yasası, Türkiye’de
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1