199 TBB Dergisi 2022 (163) Emine KOÇANO RODOSLU Yasa’da evlilik birliği dışında doğan çocuğun soyadına ilişkin herhangi bir düzenleme yer almamaktaydı. Anılan Yasa’ya göre, çocuk ile babası arasında soybağı ilişkisinin kurulması sadece şu yollarla mümkündü: Evlilik birliği dışında doğan çocuğun ana ve babasının sonradan evlenmesiyle, babanın mahkemeye başvurarak çocuk ile arasında soybağı ilişkisi kurulmasını talep etmesiyle ve babanın vasiyetname düzenleyerek çocuğu tanımasıyla baba ile çocuk arasında soybağı ilişkisi kurulabilmekteydi (önceki EDÇY m. 4, 6). Sayılan bu haller dışında, evlilik birliği dışında doğan çocuğun annesinin veya çocuğun, çocuk ile baba arasında soybağı ilişkisinin kurulmasını talep edebileceği herhangi bir düzenleme yoktu. Ancak anne, babanın çocuğun bakım giderlerine katkıda bulunması için mahkemeye başvurabilmekteydi (önceki EDÇY m. 8, 9). Mahkeme kararı ile baba ile çocuk arasında soybağı ilişkisi kurulduğu takdirde, çocuğun babasının soyadını alıp almayacağı ile ilgili Yasa’da herhangi bir hüküm bulunmamaktaydı. Bu yüzden Yasa’nın, evlilik birliği içerisinde doğan ve evlilik birliği dışında doğan çocuklar arasında ayrımcılık yarattığı aşikârdı.35 Halbuki soybağı, çocuğun kişiliğinin ve kimliğinin önemli bir parçası olup, soybağı bilinmeyen çocuğun, özellikle nafaka, ad, miras, vatandaşlık ile yerleşim yeri konularında kimlik ve kişilik hakları korunamaz.36 26.11.2021 tarihinde yürürlüğe giren EDDÇY m. 5’e göre, evlilik birliği dışında doğan çocuğun annesi ile kendisini babası olarak kabul eden kişinin, doğumdan itibaren bir yıl içerisinde yetkili makama birlikte başvurarak baba ile çocuk arasında soybağı ilişkisinin kurulmasını sağlayabilecekleri düzenlenmiştir. Ayrıca aynı hükme göre, anne, baba veya çocuktan herhangi birinin mahkemeye başvurarak çocuk ile baba arasında soybağı ilişkisinin kurulması talebinde bulunabilecekleri hükme bağlanmıştır. EDDÇY m. 5 bent 3’te baba ile çocuk arasında soybağının belirlenmesi ile ilgili karar verirken Mahkeme’nin, 35 1914 tarihinden itibaren İngiliz sömürge yönetimi, Adadaki varlığını kalıcı kılmak için bazı hukuki ve idari düzenlemeler yapmıştır. Konumuz bağlamında incelediğimiz Fasıl 278 Evlilik Dışı Çocuklar Yasası ve Evlât Edinme Yasası bu düzenlemeler arasında yer almaktadır. Adı geçen Yasalardan Fasıl 278, 13 Kasım 2021 tarihine kadar; Evlât Edinme Yasası hala daha KKTC’de yürürlüktedir. Güney Kıbrıs’ta ise aile hukuku alanında 1990 yılında köklü değişiklikler yapılmış ve çağ dışı olarak nitelendirilebilecek bu yasal düzenlemeler yürürlükten kaldırılmıştır. Ayrıntılı bilgi için bkz. Nicolau, s. 121, 128. 36 Akyüz, s.137.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1