201 TBB Dergisi 2022 (163) Emine KOÇANO RODOSLU ortadan kaldırılmıştır.37 Böylelikle evlilik dışında doğan çocuğun soyadının belirlenmesi ile ilgili yasal düzenlemeler hem KKTC Anayasası m. 8’de düzenlenen eşitlik ilkesine hem de Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne (BMÇHS) uygun hâle getirilmiştir.38 BMÇHS m. 2’de hiçbir şekilde çocuklar arasında ayrımcılık yapılmaması, m. 3’te çocukları ilgilendiren bütün faaliyetlerde çocuğun yararı ilkesinin esas tutulması ve m. 7’de çocuğun doğumdan hemen sonra derhal nüfus kütüğüne kaydedilmesi ve doğumdan itibaren ad hakkına, bir vatandaşlık kazanma ve mümkün olduğu ölçüde ana babasını bilme ve onlar tarafından bakılma hakkına sahip olması gerektiği hükme bağlanmıştır. B. Evlenme Yoluyla Evlilik birliği kurulduktan sonra eşlerin soyadının belirlenmesinde hukuk düzenlerinde şu iki ilkeden biri benimsenir: Birincisi eşlerin ortak bir aile adına sahip olmasını esas alan “aile adında birlik ilkesi”; ikincisi kişinin doğumla kazanılan soyadının ölene kadar değişmeyeceğini benimseyen “soyadının değişmezliği ilkesi”dir.39 Eşler anlaşarak herhangi birinin soyadını aile soyadı olarak belirleyebilecekleri gibi, kendi soyadlarından farklı bir aile adı belirlemeleri ve bu aile adını çocuklarına vermeleri de mümkündür.40 Eşlerin ve çocukların aynı soyadı taşımaları durumunda ya da eşlerin farklı soyadları taşımalarına rağmen çocukları için aynı soyadı öngörmeleri durumunda, belirlenen soyadı “aile soyadı” olarak adlandırılmaktadır.41 Aile adında birlik ilkesi benimsendiği takdirde, ortak aile adının aile bütünlüğünün sağlanmasında önemli rol oynayacağı, aynı aile adını taşıyan eşler ve çocuklar arasındaki bağın daha güçlü olacağı ifade edilmektedir.42 37 Bkz. yuk. II, A, 1. 38 6/1996 sayılı Yasa ile BM Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’yi onaylayıp iç hukukun bir parçası haline getirmiştir. 39 Sultan Tahmazoğlu Üzeltürk, “Ad ve Soyada İlişkin Kararlar Bireyin Kimlik Hakkı”, Anayasa Hukuku Dergisi, İstanbul 2014, C. 3, S. 5 s.13. 40 Ergene, s.138. 41 Farklı hukuk düzenlerinde aile soyadı ile ilgili düzenlemeler için bkz. Ayan, s. 23 vd.; Nazan Moroğlu, “Kadının Kimlik Sorunu Kadının Soyadı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Ankara 2012, C. 25 S. 99, s. 248 vd. 42 Serap Helvacı/Gediz Kocabaş, “Fransız, Alman, Türk ve İsviçre Hukuklarında
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1