253 7BB 'HUJLVL 6HOLP 0ø6$)ø5 Polis devletinin yönetim tarzı, ‘hikmet-i hükümet’58 düşüncesi ile bağdaştırılabilir. Hikmet-i hükümet, devleti amaç ve kendinde bir varlık olarak değerlendirmektedir. Buna göre devletin hikmeti, hukuk ile bağlı değildir ve ondan önce gelmektedir. Asıl olan devletin varlık ve bekasıdır ve herhangi bir amaç bunun önüne geçemez.59 Devlet organizasyonunun her icraatı meşru görülür. Herhangi bir ahlaki ya da hukuki sınır çizilmeyen bu icraatın devletin bekası için başarı getirecek girişimler olması meşruiyet kazanmaları için yeterlidir.60 Bu yolda devlet aygıtı için faaliyete bulunanların sorumlu tutulması da mümkün değildir. Kral vb. devlet adamlarından oluşan yönetici sınıfın yargısal bağışıklığı vardır.61 Bu yaklaşım, devletin hukuk ile bağlanmasını benimsemediği ve devletten başkasının üstün tutulmasına cevaz vermediği için polis devleti ile uyuşmaktadır. Polis devletinde yönetim anlayışı keyfiliğe ve kural tanımazlığa dayanmaktadır. Devlet idaresi, despot bir kralın elindedir. Sınırsız yetkilerle donatılmış olan kral, dilediğini yapabilir. Krala yönetilenler üzerinde tam bir sorumsuzluk tanınmıştır. Nitekim kralın tüm faaliyetlerini, rejimin temsilcisi olarak devlet adına yürüttüğü kabul edilmektedir. Bu yetkinin kaynağı, patrimonyal devlette olduğu gibi mülkiyet değil temsil ettiği ilahi güçtür.62 Temsil yetkisi ise kralın şahsından doğmaktadır. Kralın egemenlik yetkisini doğrudan doğruya şahsından almasından dolayı devlet ile kralın şahsının birleştiğini söylemek mümkündür.63 Bununla birlikte kral, yetkilerini patrimonyal devlettekine benzer biçimde kullanmaktadır. Polis devletinde kamu gücünün tamamı, kral ve onu temsil eden organlar nezdinde toplanır. Devletin başında olan kral, diğer tüm devlet görevlilerini belirler. Bu görevliler, kralın verdiği emirleri, temsilci sıfatıyla uygulamaktadır. Bu yüzden yönetilenlere verdikleri zararlar58 Sancar, hikmet-i hükümet tabiri yerine “devlet aklı” ibaresini kullanmakta ve bu ibare üzerinden kavram analizini yapmaktadır. Bkz. Mithat Sancar, “Devlet Aklı” Kıskacında Hukuk Devleti, 6. baskı, İletişim Yayınları, 2012, s. 13 vd. 59 Erdoğan, s. 116. 60 Sancar, s. 48. 61 Erdoğan, s. 116. 62 Özay, s. 25. 63 Hayrettin Yıldız, “Hukuk Devleti’nin Gelişim Sürecinde Mülk Devleti ve Polis Devletinin Yeri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2013, C. 15, S. 2, s. 218.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1