Türkiye Barolar Birliği Dergisi 163.Sayı

261 7BB 'HUJLVL 6HOLP 0ø6$)ø5 SONUÇ Devlet, hukukun üstünlüğü olgusal ve ilkesel olarak geliştikçe demokratik ve özgürlükçü bir anlayışa teslim olabilmiştir. Tarihin kanlı sayfaları arasından çıkıp gelen ve yaşanan haksızlık tecrübelerinin bir ürünü olan hukuk devleti olgusu, adalet, insan onuru ve insan hak ve özgürlüklerine dair mücadelenin de neticesidir. Fikri kökeni oldukça eskilere dayanan bu olgu, klasik zamanlardan bu yana öne sürülen devlet gücünün sınırlı olması gerektiği düşüncesini esas alarak gelişmiştir. İzlerine katmanlı ve karmaşık biçimde Antik Yunan’da ve Eski Roma’da rastlanmakta ve patrimonyal devletten polis devletine değin çeşitli ve çetrefilli pratikler ile karşılaşılmaktadır. Hukuk devletine dair bu tarihsel kavrayış, modern ve mevcut yaklaşımlara ışık tutmaktadır. Hukuk devleti, geçerli yasaları olan devlet anlamına gelmemektedir. Bu yönüyle kanun devletinden ayrılır. Hukuk devleti, hukuku olan devletten ziyade hukukun egemen olduğu devlettir. Hukuk devletinin gelişimine dair yönetim anlayışlarının kuvvetler ayrılığı ve devlet fonksiyonlarına etkisine ilişkin şu çıkarımlar yapılabilir: Hak kuramları ve yasaların görünmez olduğu polis devletinde, devlet yönetimi idarecilerin takdirine bırakıldığı için yürütme organı tek erktir. Devlet yönetimini belirleyen yasaları kontrolsüz olarak çıkarma yetkisinin belirli bir zümre tarafından ele geçirildiği kanun devletinde ise yasama organı etkin erktir. Hukuk devletinde öne çıkan erk ise hak ve görevler ile bunları içeren yasaları gözetme ve yorumlamanın yanı sıra devlet yönetimine de hesap sorma yetkilerine sahip yargı organıdır. Kaynakça Kitaplar Ağaoğulları Mehmet Ali/Köker Levent, İmparatorluktan Tanrı Devletine, 7. baskı, İmge Kitabevi Yayınları, 2011. Akad Mehmed/Vural Dinçkol Bihterin, Genel Kamu Hukuku, 7. baskı, Der Yayınları, 2013. Akın İlhan F., Devlet Doktrinleri, 2. baskı, Beta Yayınları, 2013. Berktay Fatmagül, Tarihin Cinsiyeti, 6. baskı, Metis Yayınları, 2018. Doehring Karl, Genel Devlet Kuramı (Genel Kamu Hukuku), Çev. Ahmet Mumcu, 4. baskı, İnkılap Yayınları, 2002. Doğan İlyas, Sivil Toplum Anlayışı ve Siyasal Sistemler, 3. baskı, Astana Yayınları, 2013.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1