267 TBB Dergisi 2022 (163) A. Füsun ARSAVA Her dört temel hak kataloğu hakların temininde ve korunmasında benzerlik göstermekle beraber, temel haklara getirilen sınırlama veya bölgesel hakların teminiyle ilgili olarak aralarında minimal farklılıklar bulunmaktadır. Aynı amaca yönelik temel hak koruması ile ilgili olarak, örneğin meslek icra etme serbestisi, mülkiyet hakkı bağlamında bu farklı durum karşımıza çıkmaktadır.1 Temel haklara ilişkin benzer normatif düzenlemeler gibi anayasa mahkemeleri de aynı temel haklara ilişkin paralel yaklaşım sergilemektedir. Bununla beraber temel hakların korunması konusunda dört ayrı mahkemenin gayret içinde çalışması temel hakların korunmasında her zaman optimal bir sonuç alınmasını sağlamamaktadır. Farklı yargı organları kaçınılmaz olarak farklı içtihatlar oluşturmakta ve bunun sonucu olarak nadir de olsa temel hakların aynı şekilde korunmaması gibi bir durum ortaya çıkmaktadır İki yahut daha ziyade seviyede benzer yahut aynı temel hakkın geçerli olduğu durumlarda bir mekanizmanın bu çatışmayı önlemesi gerekmektedir. Bu mekanizma ile ya normların uygulanma alanlarının ve mahkemelerin yetki alanlarının kesin olarak birbirinden ayrılması yahut farklı seviyelerdeki içtihatların birbirleriyle uyumlu kılınması gerekmektedir. Mahkemelerin birbirlerinin içtihatlarını dikkate almaksızın verdikleri kararlar temel hakların korunmasına değil, zarar görmesine yol açmaktadır. I- Yetkilerin Mutlak Olarak Ayrılması Yöntemi En basit yöntem mahkemelerin denetim yetkilerinin birbirlerinden kesin olarak gri alanlar bırakmaksızın ayrılmasıdır. Bu yöntem federal olarak organize edilmiş devletlerin anayasa mahkemelerinin ilişkilerinde uygulanmaktadır. Egemen devletlerin halklarının iradesinden (pouvoir constituant) doğan federal anayasalar, birlik ve eyaletlerin yetki alanlarını saptamaları yanı sıra federal temel hakların ve federal anayasa mahkemesi kararlarının önceliğini vurgulamaktadır.2 Birbirleriyle çatışan ulusal anayasa normları ve içtihatlar bu şekilde önlenmekte ve sorun tatmin edici bir şekilde çözümlenmektedir. Buna 1 GG md. 14, fık.1; AİHS-ek protokol 1; Temel Haklar Şartı, md. 17, 1. fık.j; Hessen Eyalet Anayasa’sı md. 4 aynı temel hakka ilişkin minimal farklılıklar içermektedir 2 BVerfGE (Entscheidungen des Bundesverfassungsgerichts) 96, 345 vd; krşt: GG md. 31, 142
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1