269 TBB Dergisi 2022 (163) A. Füsun ARSAVA yol açtığı görülmektedir. Åkerberg Fransson davasında AB Divanı AB Hukuku’nun uygulanma alanında AB Hukuku ile herhangi bir bağlantının ortaya çıkması durumunda AB Temel Haklar Şartı’nın üye devletler bakımından geçerli olacağını kabul etmiştir.5 Bu yaklaşımın Temel Haklar Şartı’nda yer alan AB Hukuku’nun “üye devletler tarafından icrası” vurgusunu aştığı açıktır. Federal Alman Anayasa Mahkemesi Divan’ın bu kararı üzerine Terörle Mücadele Yasasına ilişkin davada oybirliği ile Divanın söz konusu kararının AB Temel Haklar Şartı’nın 51. maddesinin ve AB anlaşmasının 6. madde, 2. fıkrasının lâfzı ve ruhu ile bağdaşmadığını karara bağlamıştır.6 Federal Anayasa Mahkemesi AB Hukuku’nun bağlayıcı olarak düzenlediği somut hukuki ilişkiler bakımından AB Temel Haklar Şartı’nın geçerli olduğunu, buna karşılık bu şekilde nitelendirilemeyecek durumlar bakımından AB Temel Haklar Şartı’nın üye devletler için geçerli olmadığını, Birlik Hukuku tarafından bağlayıcı olarak düzenlenmeyen alanlarda Temel Haklar Şartı’nın geçerliliğinin iddia edilmesinin Divan’ın yargı yetkisini aştığını, bu yetki aşımının ise Federal Alman Anayasa Mahkemesi tarafından tanınmayacağını karara bağlamıştır.7 2- AB Temel Haklar Şartı ve Ulusal Anayasaların Temel Hak Düzenlemelerinin Aynı Somut Durum için Geçerlilik İddiası AB temel haklarının Birlik Hukuku’nun üye devletler tarafından icrası bağlamında uygulanması problemlere yol açmaktadır. Devletler tasarruflarını kendi anayasalarını esas alarak gerçekleştirir. Devletler bu meyanda AB Hukuku’nu icra ettikleri nispette AB Temel Haklar Şartı’na riayetle mükelleftir. Böyle bir durumda iki temel hak kategorisinin çatışması olasılığı ortaya çıkmaktadır. Temel hakların farklı hukuki sonuçlar öngörmesi durumunda ulusal anayasalarda öngörülen temel hakların hiyerarşisi ve önemi nedeniyle AB Hukuku’nun bu bağlamda genel olarak uygulanma önceliğinin kabul edilmesi mümkün olmamaktadır.8 Ancak böyle bir temel hak çatışması durumunda 5 Åkerberg Fransson davası, bknz.: EuGH (Europäischer Gerichtshof), Rs.( Rechtssache) C-617/10, 26.02.2013 tarihli karar 6 Federal Alman Anayasa Mahkemesi’nin Terörle Mücadele Yasasına ilişkin davada aldığı karar, bknz.: BVerfGE 24.04.2013, 1 BvR 1215/07, NJW 2013, s.1499 7 BVerfGE 89, 155,188,209 vd., krşt.: Vıncze, Attila, Das tschechische Verfassungsrecht stoppt den EuGH, EuR 2013, s.194; 8 Isensee, Josef, Positivität und Überpositivität der Grundrechte, bknz.: Detlef Mer-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1