275 TBB Dergisi 2022 (163) A. Füsun ARSAVA ve sendikalara bırakılmakta ve devlet devre dışı bırakılmaktadır.21 Federal devletlerin eyaletlerinde sıklıkla özel, bölgesel koşullara bağlı temel haklar bulunmaktadır. Örneğin Alman Eyalet Anayasalarında vatanla,22 belli eğitim kurumları ile ilişkiler bağlamıyla,23 sporun teşviki bağlamıyla,24 kültürün teşviki bağlamıyla,25 azınlıkların korunması bağlamıyla ilgili haklar bulunmaktadır.26 AİHK özel temel haklar içermemektedir. Bunun nedeni Konvansiyonun tüm temel hakları değil, sadece evrensel insan haklarını asgari ölçüde temin etme iradesine sahip olmasıdır. Ulusal veya bölgesel özel temel hakların kendi özellikleri nedeniyle ilave ve daha kapsamlı koruma sağlamaları çok nadir olarak farklı mahkemelerin kararları arasında çatışmaya yol açmaktadır. Bununla beraber temel hakları optimal olarak korumak isteyen mahkemelerin bireylerin özel durumlarını dikkate alması gerekmektedir. Avrupa çapında yahut ulusal çapta faaliyet gösteren mahkemeler ancak sıklıkla bölgesel haklar bakımından söz konusu riskleri veya tarihi tecrübeleri göz ardı etmektedir. Federal devletlerde ilk sırada eyalet anayasa mahkemeleri, üniter devletlerde ulusal anayasa mahkemeleri temel hakları temin etmekle sorumludur. Temel haklar ulusal anayasa mahkemelerinin varlığının nedenini oluşturmaktadır. SONUÇ AB Divanı’nın ve AİHM’nin temel haklara ilişkin yetkilerini kullanmaktan geri durmaları ulusal yahut bölgesel temel haklara kendi norm alanlarında alan açmaktadır.27 Temel Haklar Şartı’nın 52. madde, 6. fıkrası bu yaklaşımı benimseyerek, üye devletlerin hukuki düzenle21 Alman Anayasası basın özgürlüğü maddeleri, GG md.33, fık.4; GG md.9, fık.3 22 Baden-Württemberg Eyaleti anayasası md. 2, fık. 2; Sachsen Eyaleti anayasası md. 5, fık.1, cümle 2 23 Bavyera Eyaleti anayasası md. 128,164, 166; Brandenburg Eyaleti anayasası md. 29; Sachsen. Eyaleti anayasası md. 106 24 Baden- Württemberg Eyaleti md.3c; Berlin Eyaleti anayasası. md. 30, fık. 3 25 Nordrhein Westfalen Eyaleti anayasası md. 18, fık 1,2; Saarland Eyaleti anayasası md.34 26 azınlıkların korunması: Sachsen Eyaleti anayasası md. 5; Brandenburg Eyaleti anayasası md. 25, Schleswig-Holstein Eyaleti anayasası. md. 5, fık. 2; RheinlandPfalz Eyaleti anayasası md. 17 27 Jarass, Hans Dieter, Charta der Grundrechte der EU, 2.Aufl. 2013, Rn.83 vd.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1