80 7Uk &H]a +XkXkXnda +LOHnLn $nOaşÕOÕş BLoLPOHUL YH Ba]Õ (kRnRPLk 6XoOaUa <anVÕPaVÕ ramın kapsam ve içeriğinde bir değişikliğe gidilmemiştir.64 Borçlar hukuku anlamında hile, irade bozukluğu türlerinden biri olduğundan; hile sonucunda yapılan işlem, iptal65 yaptırımıyla karşılanmaktadır.66 Zira sözleşme, karşılıklı ve birbirine uygun irade açıklamalarıyla kurulan bir borç ilişkisidir.67 Buna göre hile sonucunda aldatılan taraf, hatası esaslı olmasa dahi özel hukuk sözleşmesiyle bağlı değildir.68 Başka bir deyişle, hileye uğrayan, TBK m. 3969 uyarınca sözleşmenin iptalini sağlayabilir. Buna göre özel hukuk anlamında hile, hukuki işlem yapabilmek için karşı tarafın irade beyanını sağlamak adına gerçeği değiştirmek veya olmamış bir durumu mevcutmuş gibi gösteren hareket veya susma halleridir.70 Özel hukukta hilenin yaptırıma bağlanması açısından ağırlık derecesine bakılmamaktadır.71 Borçlar hukukunda kabul edilen hilenin kapsamı, ceza hukuku anlamında kabul edilen hilenin kapsamından daha geniştir.72 Ceza hukuku hilesi ve özel hukuk hilesi şeklindeki ayrım, liberal düşünceden kaynaklanan, ticari işlere aşırı müdahale edilmemesi ve sözleşmelerin gelişimine ket vurulmaması73 anlayışından doğmuştur. Türkiye’de hilenin, unsur olarak kullanıldığı ekonomik suçların yoğun bir şekilde işlenmeye başladığı yıllar da liberal akımın yük64 Ahmet M. Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Turhan Kit., 17. baskı, Ankara 2013, s. 201. 65 İptal yaptırımında, aldatılan kişi, iptal hakkını kullanıncaya kadar sözleşme geçerliliğini korur; ancak iptal hakkını kullanırsa, sözleşme baştan itibaren geçersiz olur. Fikret Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Yetkin Yay., 16. baskı, Ankara 2014, s. 409. 66 Ali Naim İnan/Özge Yücel, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yay., 4. baskı, Ankara 2014, s. 308. 67 Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, s. 184. 68 Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, s. 397. 69 “Yanılma veya aldatma sebebiyle ya da korkutulma sonucunda sözleşme yapan taraf, yanılma veya aldatmayı öğrendiği ya da korkutmanın etkisinin ortadan kalktığı andan başlayarak bir yıl içinde sözleşme ile bağlı olmadığını bildirmez veya verdiği şeyi geri istemezse, sözleşmeyi onamış sayılır. Aldatma veya korkutmadan dolayı bağlayıcılığı olmayan bir sözleşmenin onanmış sayılması, tazminat hakkını ortadan kaldırmaz”. 70 Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, s. 397; İnan/Yücel, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, s. 325. 71 Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, s. 202. 72 İnan/Yücel, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, s. 325. 73 Soyaslan, Ceza Hukuku Özel Hükümler, s. 438.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1