Türkiye Barolar Birliği Dergisi 164. Sayı

92 Kanuni İdare İlkesi Kapsamında Türk ve KKTC Hukukunda Olağan Dönem Kararnameleri ... Anayasa Mahkemesi, Savunma Sanayi Başkanlığı’nın Yurt Dışı ve Taşra teşkilatlarının CBK ile kurulmasına ilişkin davada, CBK’nın itiraza konu olan maddesine ilişkin kararında, konuyla ilgili kanunla yapılmış bir düzenlenme olmadığını ifade etmesi, Mahkemenin anayasallık denetiminin yanında CBK ile düzenlenen konuda kanun ile düzenleme yapılıp yapılmadığının denetimini de yaptığını göstermektedir.104 Diğer taraftan, yasallık denetimi hususuna ilişkin literatürde genel kanı, Anayasa Mahkemesi’nin CBK’lar hakkında “yasallık denetimi gibi bir inceleme yöntemi benimseyemeyeceği” yönündedir.105 Bu bağlamda, Yeniay’a göre, Anayasa ile uyuşan bir CBK’nın yasalar ile uyumsuz olduğu yönündeki bir iddia ile Anayasa Mahkemesine iptal davası açılması mümkün değildir.106 Benzer bir yaklaşıma sahip olan Aslan’a göre de kaynağı doğrudan Anayasa olan bir CBK’nın, yasallık denetimine tabi tutulması, normlar hiyerarşisi açısından uygun değildir.107 Diğer taraftan, Azaklı, CBK’ya ilişkin Anayasa Mahkemesine açılan bir iptal davasında Mahkemenin, yalnızca aykırılığı iddia edilen hükmü incelemekle yetinmesi gerektiğini belirtmiş ve bunun ilerisinde yapılacak denetim yetkisinin Danıştay’da olması gerektiğine işaret etmiştir.108 Öte yandan, CBK’ların şekil unsuru açısından Anayasa Mahkemesince denetlenmesi konusu da ayrıca bir tartışma konusudur. Anayasanın 148’inci maddesinde, CBK’ların şekil bakımında denetleneceği esasa bağlanmış olmakla birlikte, anılan maddenin ikinci fıkrasında, kanunların yürürlüğe konulmasına ilişkin gözetilecek şekil kuralları detaylı olarak düzenlenirken, CBK’ların şekil olarak denetim esaslarına ilişkin düzenleme yapılmamıştır. Bu bakımdan, Anayasa Mahkemesi’nin CBK’ya ilişkin şekil bakımından denetiminin, Cumhurbaşkanı tarafından imzalanması ve Resmî gazetede yayımlanması ile sınırlı olduğu kabul edilmektedir.109 104 Mahkeme kararında; “Başkanlığın yurt dışı teşkilatının kurulmasına yönelik olarak yürürlükte olan herhangi bir kanuni düzenleme saptanmamıştır. Bu itibarla kural, kanunda açıkça düzenlenen konulara ilişkin değildir” ifadesiyle CBK’ların yasallık olarak ta denetlendiğine işaret etmiştir. AYM, E.2018/124, K.2020/56, 15.10.2020, par. 22. 105 Murat Azaklı, “Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Somut Norm Denetimi Yoluyla İncelenmesi” Anayasa Yargısı, Y. 2019, C. 36, S.1, s.85. 106 Lokman Yeniay/Gülden Yeniay, s.134. 107 Volkan Aslan, s.152. 108 Murat Azaklı, s. 85; Kemal Gözler/ Gürsel Kaplan, (2019), s. 396. 109 Berat Duman, s. 571.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1