147 TBB Dergisi 2023 (164) M. Nedim BEKRİ dönülmüş olması, Anayasa Mahkemesi kararlarının dikkate alınması ve kanuna aykırı elde edilmesi nedeniyle hukuka aykırı olan delillerin önünün açılmaması adına oldukça önemli bir gelişmedir. 1.g. Bekçilerin Gerçekleştirdiği Arama ve Elkoymalar Çarşı ve mahalle bekçileri, 7245 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu’nun 2/1. maddesi uyarınca, genel kolluk kuvvetlerine yardımcı olmak üzere, emniyet ve jandarma teşkilatları bünyesinde silahlı bir kolluk olarak istihdam edilmektedirler.96 Kanun’un 10. maddesinde, çarşı ve mahalle bekçilerinin mevzuatla genel kolluk kuvvetlerine tevdi edilen görevlerde genel kolluk kuvvetlerine yardımcı olmaları öngörülmüştür. Görev bölgesi ve çalışma saatleri ile sınırlı olmak kaydıyla durdurma ve kimlik sorma düzenlemesini içeren 7/6. maddede bekçilerin, durdurdukları kişi üzerinde veya aracında silah ya da tehlike oluşturan diğer bir eşyanın bulunduğu hususunda yeterli şüphenin varlığı halinde, kendilerine veya başkalarına zarar verilmesini önlemek amacına yönelik el ile dıştan kontrol dahil gerekli tedbirleri alabilecekleri ancak kişinin üzerindeki elbisenin çıkarılmasını veya aracın, dışarıdan bakıldığında içerisi görünmeyen bölümlerinin açılmasını isteyemeyecekleri düzenlendiği gibi adli görev ve yetkilerinin düzenlendiği 8. maddede bu görev ve yetkileri “suç işlenirken veya işlendikten sonra, henüz izleri meydanda iken” sınırlamasına tabi tutulmuştur. Maddeye göre, çarşı ve mahalle bekçilerinin adli görev ve yetkileri, kanunlarında belirtildiği şekliyle bir suçüstü halinde, delillerin kaybolmasını önlemek gibi bazı acele tedbirlerin alınmasından ibarettir. Kanunlarındaki açık düzenlemelere rağmen çarşı ve mahalle bekçilerinin uygulamada sıklıkla, acele bir hal dahi bulunmaksızın arama, elkoyma, yakalama ve diğer tüm adli işlemleri bizzat tamamlayarak şüphelileri ve delilleri genel kolluk kuvvetlerine teslim ettikleri görülmektedir. Ayrıca, 7. madde kapsamında işlem yapmış bekçilerin görev bölgesi ve çalışma saatlerine ilişkin bir evrağa da dosyalarda rastlana96 Çarşı ve mahalle bekçilerinin görev ve yetkilerine ilişkin değerlendirmeler için bkz. Burkay Can Kara, “7245 sayılı Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanunu Kapsamında Bekçilerin Görev ve Yetkileri”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, Ankara 2021, C. 11, S. 2, s. 1315-1367; Ozancan Belci, “Çarşı ve Mahalle Bekçileri Kanununun Ceza Muhakemesi Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, İzmir 2020, C. 22, S. 2, 1089-1122.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1