8 Çocuk Hakları Komitesine Bireysel Başvuru Usulü Üzerine Bir Değerlendirme ÇHK’ye göre taraf devletlerin Sözleşme’deki haklar konusunda koruma, saygı gösterme ve gerçekleştirme (sağlama) görevleri bulunmaktadır.22 Bu bağlamda taraf devletlerin koruma yükümlülüğü çerçevesinde -ana baba ve çocuğa bakmakla yükümlü olan kişiler de dahil olmak üzere- üçüncü kişilerden çocuklara yönelen ihlaller dolayısıyla yükümlülükleri bulunduğu açıktır.23 Sözleşme çocukların gelişimi için aile ortamının en iyisi olduğunu ve bazen çocukların haklarını kullanmaları ve haklarının korunması için aile üyelerine bağımlı olduklarını kabul etmektedir.24 Ancak Sözleşme, çocukların gereksinimlerinin, ulusal hukuklar tarafından tanınan ailenin haklarına dayanılarak ihmal edilebildiği gerçeğine de yanıt vermektedir ve çocukların aile içinde korunma gereksinimi içinde bulunduğu kabul edilmiştir.25 Sözleşme’nin bazı maddelerinde çocukların haklarının sağlanması için ana-babaya, çocuğun bakımını üstlenen kişilere veya vasilerine yardımda bulunulması26 da düzenlenmektedir. Bu bağlamda Sözleşme’nin çocukları hakların öznesi olarak görmesi, çocukların korunmayacağı ya da haklarının korunmasında yardım almayacakları anlamına gelmemektedir. Sözleşme hem çocukların güçlendirilmesini hem de korunmasını esas almaktadır.27 ÇHK tarafından ÇHS’ye dayanılarak ve Sözleşme’nin yorumunda rehber alınacak dört temel ilke belirlenmiştir.28 Bu ilkeler, ayrımcılık yasağı,29 çocukla ilgili tüm işlerde çocuğun yüksek yararının gözetilmesi,30 çocuğun yaşam ve gelişme hakkı,31 çocuğu ilgilendiren tüm kararlarda çocuğun dinlenilmesine ilişkin haktır.32 22 13 no’lu Genel Yorum, p. 59. 23 Müberra Algan, Anayasa Hukukunda Çocuk Hakları, İstanbul-2021, s. 600. 24 Barbara Woodhouse-Kathryn Johnson, “The United Nations Convention on the Rights of the Child: Empowering Parents to Protect Their Rights”, in: Martha Albertson Fineman-Karen Worthington (ed), What is Right for Children, Routledge-2009, s. 9. 25 Report on The Protection of Children’s Rights, s. 5; md.9, md. 20. 26 m.18., 24 ve 27; Doek, The Human Rights, s. 14. 27 Peleg, s. 153. 28 Liefaard /Doek, s. 8; Doek, The Human Rights, s. 14. 29 m. 2. 30 m. 3; Çocuğun yüksek yararı ilkesi konusunda bkz. Memduh Cemil Şirin, “Çocuğun Yararı Gözüyle Çocuğun Yüksek Yararı İlkesine Bakış”, Çocuk ve Medeniyet, Y. 2019, S. 2, s. 220 vd; Emine Akyüz, Çocuk Hukuku Çocuk Hakları ve Korunması, 2021-Ankara, s. 47 vd; Halil Kalabalık, İnsan Hakları Hukuku, Ankara-2017, s. 653. 31 m. 6. 32 m. 12.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1