Türkiye Barolar Birliği Dergisi 164. Sayı

186 Bir Peçeleme Yöntemi Olarak Vakıf Üniversitelerine Yapılan Bağışların Kurumlar Vergisi ... kalan tüm iktisadi faaliyetleri kapsama almıştır” ifadelerini kullanmıştır. 1 seri no.lu KVK Genel Tebliği’nin “2.4” bölümünde de “iktisadi işletmenin tanımı içinde yer alan ve devamlı olarak yapılan ticari, sınai veya zirai faaliyetten söz edebilmek için bu işletmenin tedavül ekonomisine katılması, başka bir ifadeyle işletmede üretilen veya alınan malların veya verilen hizmetin bir bedel karşılığı satılmış olması gerekir. Eğitim ve sağlık gibi bir takım hizmetlerin yerine getirilmesi için yapılan masrafların hizmet verilenlerden tahsil edilmesi veya bu kişilerden veya ailelerinden bağış adı altında bir bedel alınması durumunda, bu faaliyetler, dernek veya vakfa ait iktisadi işletme olarak kabul edilecek ve kurumlar vergisine tabi olacaktır” açıklamalarına yer verilmiştir. KVK’nın 2’nci maddesindeki iktisadi işletme hükmünün getiriliş amacı ve idarenin düzenleyici işlemi açıkça göstermektedir ki, her ne ad altında olursa olsun bir bedel (ücret) karşılığında eğitim ve sağlık hizmetleri sunmak (okul ve hastane işletmeciliğinde bulunmak) üzere vakıflar tarafından kurulan üniversiteler vakıflara ait iktisadi işletmelerdir ve kurumlar vergisi mükellefidirler. Vakıf üniversitesinin kazanç sağlama amacının bulunmaması “vakfa ait iktisadi işletmenin” ve “kurumlar vergisi mükellefiyetinin” doğmadığı anlamına gelmemektedir. KVK’nın 2’nci maddesinin 6’ncı fıkrasında “dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, … mükellefiyetlerini etkilemez” hükmüne yer verilmek suretiyle bu konuda farklı yorumlar yapılmasının, tereddüt ve ihtilaflar yaşanmasının önüne kesin bir şekilde geçilmiştir. Kanunun bu hükmüyle, kâr gayesi olmaksızın dernek ve vakfın normal faaliyeti çerçevesi içinde bir iktisadi işletme işletildiğinde de28 kurumlar vergisi mükellefiyeti sağlanmak istenilmiştir. Kanun koyucu söz konusu madde gerekçesinde “kazanç sağlama amacı olmasa dahi işletmenin konusunun ve faaliyetinin; her türlü mal ve hizmet satışı, kiralaması ya da bunlara benzer şekillerde olması ve devamlı olması durumlarında da vakıflara ait iktisadi işletme oluştuğu kabul edilecektir” ifadelerine yer vererek hükmün konuluşundaki maksadı açıklığa kavuşturmuştur. Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmelerin vergilendirilmesinin temeldeki nedeni rekabet eşitliğinin korunmasıdır.29 Vakıfça yapılan faaliyetin, niteliği itibarıyla, başka kuruluşlarca yapılmaması ve hatta faaliyetin kanun vb. mevzuat ile vakfın tekeline verilmiş olması da 28 Özbalcı-Oluş Mali Hukuk Bürosu, s. 79. 29 Özbalcı-Oluş Mali Hukuk Bürosu, s. 79.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1