189 TBB Dergisi 2023 (164) Zübeyir BAKMAZ / Memduh DURSUN edilmektedir. Ancak, vakıf üniversitelerinin söz konusu muafiyet hükümleri dışında kalan diğer ticari, sınai veya zirai faaliyetleri nedeniyle kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edileceği tabiidir. II. Peçeleme Sözleşmelerine Ekonomik Yaklaşım VUK’un 3/A maddesinde “hükmün konuluşundaki maksat” olarak ifadesini bulan amaçsal yorumun uzantısında “ekonomik yaklaşım” kavramıyla karşılaşılmaktadır.38 Ekonomik yaklaşım, amaçsal yorumun vergi hukukuna özgü özel bir şekli olarak nitelendirilebilir.39 Vergi hukukunda kanunun amacından hareket edilerek yorum yapılması, ekonomik yaklaşımın uygulanması sonucunu doğurmaktadır.40 Ekonomik yaklaşım, vergi doğurucu olayların saptanmasında ve vergi normlarının yorumlanmasında hukuki biçimlerin ötesine geçilerek gerçek ekonomik nitelik ve içeriklerin esas alınması anlamını taşır.41 Türk vergi hukukunda “ekonomik yaklaşım ilkesi” VUK’un 3/B maddesinde yapılan düzenleme ile hükmünü bulmuştur. Anılanmaddenin 1’inci fıkrasında “vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır” hükmüne yer verilmiştir. Söz konusu hükmün “nitelendirme” konusundaki genel ilkeyi düzenlediği ifade edilmektedir. Nitelendirme ise, maddesel olguların hukuksal anlamı, kapsamı ve içeriğini belirlemeye yöneliktir.42 Hükümde “gerçek mahiyet”ten bahsedilmesine karşın doktrinde “ekonomik yaklaşım” kavramının tercih edilmesinin sebebi, somut maddi olayı oluşturan vergiyi doğuran olayın iktisadi içeriği ile gerçek niteliğinin aynı anlama geldiği yönündeki kabuldür.43 Anılan kural 30.12.1980 tarihli ve 2365 sayılı Kanun’un 1’inci maddesiyle VUK’a dercedilmiştir. Yapılan kanunun geçici 1’inci maddesinin 9’uncu fıkrasında yer alan “bu Kanun’un yürürlüğünden önce kurumlar vergisine ilişkin olarak başka kanunlarda yer alan muafiyet, istisna ve indirimler bakımından 35’inci madde hükmü uygulanmaz” normu uyarınca, 1981 yılında yürürlüğe giren YÖK Kanunu’ndaki kurumlar vergisi muafiyetine ilişkin hükümler halen geçerliliğini korumaktadır. 38 Fatih Saraçoğlu ve Elif Pürsünlerli Çakar, Vergi Hukuku, 7. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, 2018, s. 36. 39 S. Ateş Oktar, Vergi Hukuku, 13. Baskı, Türkmen Kitabevi, İstanbul, 2018, s. 63. 40 Övül Çölgezen, “Vergi Hukukunda Yorum ve Ekonomik Yaklaşım İlkesi”, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı: 346, Haziran 2010, s. 71. 41 Mualla Öncel, Ahmet Kumrulu ve Nami Çağan, Vergi Hukuku, 21. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2012, s. 24. 42 Kaneti vd., s. 68, 69. 43 Mustafa Akkaya, Vergi Hukukunda Ekonomik Yaklaşım, 1. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2002, s. 80.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1